Het project “Legobakken” is gericht op het in kaart brengen van de kansen voor een innovatief logistiek systeem voor containerbinnenvaart. Het gebruik van gestandaardiseerde duwbakken oftewel Legobakken staat hierbij centraal. De vier ambities in het project zijn:
1. “Seamless” en voorspelbare afhandeling van containeroverslag in de haven bij zeeterminals. Dit gebeurt via drie processen:
1a. het ontkoppelen en bufferen van lading bij de terminals (in “rangeerwater”) met voor dit doel geoptimaliseerde duwbakken (“legobakken”),
1b. Optimalisatie in het achterland op “Multi-Client-Single-Call”, oftewel lading in 1 “legobak” voor 1 zeeterminal, en
1c. Door de terminal de regie te geven over de planning van de kade, het ophalen van een legobak en het terugbrengen naar de buffer.
2. Groei van de relatieve aantrekkelijkheid van binnenvaart voor container achterlandvervoer, vertaald in een verdubbeling van het volume in 2030 ten opzichte van nu.
3.Een modulair ontwerp waarbij nieuwe energiesystemen makkelijk in te voeren zijn door elektrische schroefmotoren te kiezen voor aangedreven bakken, met een wisselbare energiegenerator (bijv. wisselcontainer, met naar keuze generator, accu’s, waterstof)
4. De groei in volume en noodzakelijke vervanging van kleine oude schepen te gebruiken om de transitie naar groene binnenvaart te versnellen.
Het haalbaarheidsonderzoek in het project richtte zich op de vraag of er belangrijke “showstoppers” te vinden waren, specifiek in nautische en operationele aspecten van “lLegobakken”; het concept van “rangeerwater” en overname regie door terminals; financiering, beheer en onderhoud van de “pool” met Legobakken; keteneffecten op het achterland, of introductie en opschaling.
Resultaat is dat er geen showstoppers zijn geïdentificeerd, wel extra kansen. De stappen na het haalbaarheidsonderzoek zouden kunnen zijn:
1. Een pilot in samenwerking met Nextlogic, een legobakconcept met regie door de terminal past prima binnen de sturing die Nextlogic faciliteert, ook bij gemengd regime.
2. Legobakken kunnen in koppelverbanden ook gebruikt worden in combinatie met traditionele schepen.
3. Voor grotere, dikkere stromen kan het handig zijn om grotere legobakken te ontwerpen.
4. Voor het financieren en beheer van de pool met legobakken lijkt een coöperatief concept de beste balans te geven tussen vertrouwen en ontzorgen.
5. Er is een niet verder uitgewerkte kans als zowel Rotterdam als Duisburg het legobakkenconcept omarmen, het Rijnvaartvolume zou hierdoor fors kunnen toenemen, denk aan lijndiensten van duwschepen heen en weer, maar ook het anders bedienen van het volume richting Basel. De aanbeveling is dat de havens van Rotterdam en Duisburg dit laten onderzoeken.
6. In de binnenvaart is er behoefte aan kleinere schepen voor het bevaren van kleinere waterwegen, zowel bij containers als bulk. De kleinere schepen zijn nu relatief oude schepen met vervuilende motoren. Legobakken die door een wisselbare energie-eenheid aangedreven kunnen worden (met schone energie op den duur) zouden de vervanger kunnen zijn, wat bijdraagt aan de transitie.
Om deze vervolgstappen uit te voeren is een proef nodig om duidelijk te krijgen wat het overnemen van de regie door de terminal betekent. Uitgangspunt is dat de systeemvoordelen (bijvoorbeeld hogere verdiencapaciteit aandrijfschip, meer varende uren per jaar, efficiency zeeterminal) meegerekend worden en dat vanuit de verlader gezien de totale prijs ongeveer gelijk blijft.