Doel
Het gebruik van accupakketten , gebaseerd op de batterijpakketten die ontwikkeld zijn voor vrachtwagens, biedt daarbij goede perspectieven voor kleine binnenvaartschepen. De Topsector Logistiek heeft opdracht gegeven om de haalbaarheid hiervan nader te onderzoeken, met een focus op de kosten en baten voor scheepseigenaren. De nadruk ligt op de toepassing van deze technologie in Nederland, waar de binnenvaart een essentieel onderdeel vormt van het transportnetwerk.
Inhoud
De kleine binnenvaartvloot in Nederland, bestaat uit CEMT-klassen I tot en met III. Deze vloot is van belang voor vervoer van goederen naar de haarvaten van het binnenvaartnetwerk. Ondanks dit belang is de vloot sterk verouderd. Hybridisering van de aandrijflijn (zonder de diesel-directe aandrijving van de schroef volledig te vervangen door een diesel-elektrische oplossing) kan voor een deel van deze vloot een aantrekkelijke oplosssing zijn om te voldoen aan strengere emissie-eisen. Het vaarprofiel van kleine binnenvaartschepen varieert sterk, van lange afstanden tot kortere trajecten met frequentere stops. Het vaarprofiel van een schip heeft invloed op de haalbaarheid van elektrificatie en hybridisering, waarbij schepen die vaak korte trajecten afleggen het meeste voordeel halen uit hybride technologieën. Op basis van een vergelijkbare vermogensvraag kan geconcludeerd worden dat accu’s voor elektrische vrachtwagens ook toepasbaar zijn voor kleine binnenvaartschepen. Vooral bij lage belasting biedt dit flexibiliteit, zodat emissievrij kan worden gevaren in stedelijke gebied en natuurgebieden.
Resultaat
Retrofit van kleine binnenvaartschepen met dergelijke hybride aandrijflijnen blijkt haalbaar en kan op de lange termijn besparingen opleveren op brandstofkosten. Echter, de initiële kosten zijn hoog en de terugverdientijd hangt sterk af van de grootte, het vaarprofiel en de inzet van het schip. Motorbeunschepen en kraanschepen hebben de grootste potentie. Bij de huidige batterijprijzen is voor 36% van de motorbeunschepen (op een totaal van 166 schepen) een hybride aandrijflijn gunstiger dan een nieuwe Stage V motor en dat geldt eveneens voor 41% van de kraanschepen (op een totaal van 41 schepen). Er is juist minder potentie bij de grootste groep motorvrachtschepen; slechts 7% van de in totaal 663 kleine motorvrachtschepen kunnen bij de batterijprijzen kostenefficiënt geretrofit worden. Ook bij de motortankschepen is er enige potentie – zij het dat dit voornamelijk bunkerschepen betreft. Al met al is hybridisering haalbaar voor ongeveer 15% van de binnenvaartvloot. Dit biedt voordelen op het gebied van CO2-reductie en emissievrij varen in stedelijk gebied en kwetsbare Natura2000-gebieden.
Nieuwbouw van kleine schepen biedt voordelen op het gebied van energie-efficiëntie door het gebruik van lichtere materialen en een beter hydrodynamisch ontwerp. Dit resulteert in een energiebesparing van ongeveer 10%. Het in de vaart brengen van kleine nieuwbouwschepen is in vergelijking tot het moderniseren van de huidige vloot echter veel te kostbaar en daardoor niet haalbaar. Beter kan de bestaande kleine binnenvaart in de vaart worden gehouden en gemoderniseerd voor wat betreft aandrijftechnologieën.