Read this page in English or German:
Uitdaging grote variatie waterstanden
In de Rijn is er een aantal plekken waar er “drempels” in de vaargeul liggen (TNO, 2023). Een schipper moet ervoor zorgen dat het schip niet te diep in het water ligt als hij bij die drempels aankomt. Dat betekent dat een schipper bij het laden van het schip moet inschatten wat de waterstand zal zijn op het moment dat hij bij een van de drempels aankomt: dat kan soms dagen later zijn. De overheid (Rijkswaterstaat in Nederland) geeft waterstanden af op basis van voorspellingsmodellen (Deltares), maar een schipper is zelf verantwoordelijk voor de uiteindelijke beladingsgraad en diepgang.
Naarmate de waterstand lager is, neemt de vraag naar binnenvaartschepen toe: een schip kan steeds minder meenemen, dus je hebt meer schepen nodig om dezelfde hoeveelheid lading te vervoeren. De vervoersprijs schiet ook omhoog. Dat vinden de schippers op dat moment niet vervelend, of juist zelfs positief. Het zorgt op de lange termijn wel ervoor dat verladers andere modaliteiten ter overweging nemen.
Op een gegeven moment is er niet voldoende capaciteit meer over om aan de vervoersvraag te voldoen. Dan helpt ook een hogere prijs niet meer en het is dan te laat om alternatieven in te zetten (behalve bij containervervoer, daar kan men ad-hoc wegtransport inzetten: onwenselijk, maar het kan wel.). Het is voor veel soorten goederen niet haalbaar om op korte termijn nog te veranderen van modaliteit (BCI, 2023). Bijv. spoor: vaak moet men een jaar vooruit een slot boeken en er is geen inzicht in vrije wagons/tijdsloten.
Op dit moment gebruiken schippers de waterstandvoorspellingen vooral voor de korte termijn om hun beladingsgraad te bepalen en is er (nog) weinig interesse om verder vooruit te kijken.
Wat is er nodig?
Vanuit ketenperspectief is het wel belangrijk om veel verder te kijken: niet alleen vanuit het transport en waterstanden, maar meer vanuit vraag en aanbod. Voor supply chain managers is het bijvoorbeeld relevant om verder vooruit te kijken om nog handelingsperspectief te hebben. Denk aan:
- Plannen inzet andere modaliteiten
- Te verschuiven in de tijd (eerder of later goederen laten komen)
- Voorraden aan te leggen op strategische plekken
- Stilstand van fabrieken slim te plannen, bijvoorbeeld om onderhoud te plannen in die periode
Het is voor hen minstens zo belangrijk om het einde te weten van een verstoring, omdat dat de duur van de verstoring bepaalt welke maatregelen werken.
“Verder vooruit kijken” gaat vooral om het verwachte totaal van aanbod van transport en de vraag naar transport, over de hele markt heen. Waarbij er wel per marksegment gekeken moet worden. Een binnenvaartschip kan niet zomaar voor ieder product ingezet worden. Zo zijn er tankschepen voor natte bulk, maar zijn daarbinnen ook weer variaties. Eetbare oliën kunnen niet vervoerd worden in een tankschip voor chemicaliën, wat de uitwijkmogelijkheden binnen de vloot beperkt. Bulk -en containerschepen daarentegen zijn vaak wel beter uitwisselbaar.
Samen sterker
Om maatregelen te kunnen nemen, moet je als supply chain manager inzicht hebben in je eigen vervoersbehoefte, maar ook in die van vergelijkbare producten op eenzelfde route. Als je weet dat de vraag naar vervoer de maximale capaciteit overstijgt, kan je daarnaar handelen. En hoe eerder je het weet, hoe meer opties er nog zijn.
De vraag is een optelling is van de verwachtingen van een reeks bedrijven (“hoeveel lading heb ik nodig de komende tijd”) die niks van elkaars plannen weten. Hier is de uitdaging om die vertrouwelijke informatie te delen als het nodig is, zonder commerciële verhoudingen of de mededinging te verstoren.
Het aanbod van vervoer gaat om de totale vlootcapaciteit in het logistieke systeem (“hoeveel vervoerscapaciteit van een bepaald product is er beschikbaar de komende tijd over water”) die op dit moment niet inzichtelijk is. Hier is de uitdaging om de beschikbaarheid van de vloot inclusief uitwisselbaarheid van lading tussen verschillende schepen en op bepaalde routes inzichtelijk te krijgen in combinatie met limiteringen als werkzaamheden, waterstand, etc.
In het bovenstaande voorbeeld is gevisualiseerd hoe een dashboard voor een supply chain manager er uit kan zien.
