Slimme en toegankelijke oplossingen
Topsector Logistiek werkt door middel van Kennis, Opschaling en Praktijkervaring (KOP) aan innovatie en verduurzaming van de bouwsector. Onder KOP zijn vier programmalijnen benoemd (EACH), waarbij de letters uit ‘EACH’ staan voor alle activiteiten die in het kader van het programma Mobiele Werktuigen en Bouwlogistiek worden uitgevoerd. “Het Living Lab waarbij ik betrokken ben, richt zich vooral op digitalisering en data-integratie binnen assemblage, logistiek en ketenaansturing”, aldus Pieter-Bas, die vanuit Quatronic voor Topsector Logistiek werkt. “De vraag is steeds hoe dat de uitstoot op de bouwplaats en in de bouwlogistieke keten kan verminderen. Ik richt me daarbij op de innovaties op dit vlak en de problemen waar men tegenaan loopt bij het gebruik hiervan.”
BIM
Pieter-Bas: “Het eerste spoor dat we hierbij volgen is BIM. Hoe kan de inzet hiervan bijdragen aan een efficiënter, emissiearm bouwproces? Nu hebben wegontwerpers en architecten geen zicht op de effecten van hun ontwerpkeuzes als het gaat om emissies. Maar wat zou bijvoorbeeld de impact zijn op de bouw en het verbruik als je een afrit een stuk verlegt of korter maakt? We willen onderzoeken of we een koppeling kunnen maken met BIM, om parametrisch ontwerpen te verrijken met de effecten op emissies. Dan zie je wat er met de uitstoot gebeurt als je aan de verschillende knoppen draait en kan je dus bewuste keuzes maken.”
Het Kennis- en Opschalingsprogramma (KOP) valt onder de paraplu Schoon en Emissieloos Bouwen (SEB). Een van de programma’s onder KOP heet: Mobiele Werktuigen en Bouwlogistiek. TKI Dinalog is hierbij verantwoordelijk voor het onderzoek, terwijl Connekt / Topsector Logistiek de implementatie en opschaling verzorgt.
Het eerste programma Mobiele Werktuigen en Bouwlogistiek liep van 2022 tot 2024. In 2024 is het tweede programma van start gegaan. In deze interviews introduceren we de nieuwe projecten en projectleiders. Onderdaan dit artikel vind je verwijzingen naar de andere interviews in deze reeks.
Emissiedata verbeteren
“Het tweede spoor richt zich op emissiedata. Hoe kunnen we op basis van data over brandstof, draaiuren en GPS-locatie een zo nauwkeurig mogelijke inschatting maken van de emissies? En hoe kunnen we die steeds nauwkeuriger maken? Pas als we weten hoeveel er wordt uitgestoten, weten we hoeveel we kunnen reduceren.
De data-uitwisseling die daarvoor noodzakelijk is, is wel een uitdaging. Niet iedereen is even happig op data delen en anderen weten niet hoe ze dit moeten doen. Met de Basis Data Infrastructuur (BDI) kan je gestandaardiseerd en gestructureerd data uitwisselen, terwijl die data wel veilig bij de bron blijft.”
Papierloze bouwketen
Het derde spoor ten slotte is papierloos bulktransport. Pieter-Bas: “De logistieke bouwketen is met de vele aannemers en onderaannemers heel complex. Doordat zij nog vaak met papieren vrachtbonnen en pakbrieven werken, is het lastig te herleiden waar transporten vandaan komen en wat ze uitstoten. Samen met DigiGo pluizen we daarom een hele bouwketen uit en kijken we hoe we de zogenaamde ‘paper trail’ kunnen vervangen door een herleidbare, digitale werkwijze. Dat gaan we natuurlijk weer testen in de praktijk en valideren. Het hangt ook nauw samen met de BDI.”
Gestarte projecten
“Voor de BDI zijn we nu gestart met een fictief project, om eerst theoretisch aan te tonen dat deze manier van data-uitwisseling werkt en gebruiksvriendelijk is. Aansluitend gaan we een partij onboarden die de werkwijze test in de praktijk.
We doen ook onderzoek naar fossiele werktuigen die zijn omgebouwd naar elektrisch, omdat daar nog wel eens connectiviteitsproblemen voorkomen. Waar gaat het mis? Ligt het aan de aansluitingen of aan de data-uitwisseling? En hoe kunnen we beide aspecten optimaliseren, zodat omgebouwde machines betrouwbaarder worden?
In de loop der tijd starten we nog diverse andere projecten in het Living Lab. Daarbij vind ik het heel belangrijk dat we altijd de kennis die we opdoen, delen en verspreiden. Daar hebben bouwers én overheden profijt van. Je kan immers geen innovatieve maatregelen toepassen of erom vragen als je niet weet dat ze er zijn.”
Pragmatische oplossingen
“We hebben een stikstofprobleem en schoon en emissieloos bouwen helpt om dat te verminderen. Het heeft een enorm positieve impact op de natuur en het klimaat én op de kwaliteit van de ruimtelijke omgeving.
Om vooruitgang te boeken, moeten we efficiënter werken. Nu heb ik een enorme hekel aan inefficiëntie, dus ik vind het geweldig hiermee bezig te zijn. Bij Topsector mag ik samen met andere partijen oplossingen realiseren. Klopt dit probleem? Zien jullie dat ook? En dan samen het hele proces uitpluizen, ideeën aandragen en uitproberen. Heel pragmatisch. Hoe kan het sneller? Beter? Ik heb echt de behoefte om te zorgen dat dingen minder omslachtig worden.”
