Lang niet iedereen heeft op zijn netvlies dat bouwlogistiek één van de grootste logistieke stromen is in Nederland. Bouwen gebeurt bovendien vaak midden in de stad, wat overlast en uitstoot veroorzaakt. Het op gang houden van de bouwproductie in Nederland is van het grootste belang, daar is iedereen het over eens. Slimme en uitstootarme bouwlogistiek is een van oplossingen om ondanks alle beperkingen door te gaan met de bouw. Het is belangrijk om alle projecten op dat gebied te baseren op een goede analyse van de omvang van de stromen, de gebruikte modaliteiten, de uitstoot van die stromen, en de herkomst en bestemming van de materialen. In opdracht van de Topsector Logistiek heeft Buck Consultants International deze analyse uitgevoerd.
Veel bouwmaterialen over korte afstand over de weg
Bouwlogistiek vindt voornamelijk plaats over de weg. Circa 70% van de bouwlogistieke volumes gaan via wegverkeer, dit bedraagt 152 miljoen ton. Het vervoer van overige bouwmaterialen en -producten (o.a. prefab betonelementen en stortklaar beton) is in termen van afstand de grootste stroom en qua volume de tweede stroom. Dit vervoer is tevens verantwoordelijk voor 42% in de CO2-uitstoot bij wegverkeer. Verder wordt duidelijk dat een fors deel van deze ritten over de weg (40%) over korte afstand of zelfs binnen één gemeente plaatsvindt.
Dit biedt mogelijkheden, bijvoorbeeld door het inzetten van bouwhubs. Inmiddels is ervaring opgedaan met de inzet van bouwhubs op strategische plekken, zoals aan de rand van steden. Met een bouwhub kunnen meerdere bouwmaterialen tegelijkertijd in één vrachtwagen aangevoerd en op een verzamelplaats (hub) gestald worden. Vanuit de bouwhub worden de bouwmaterialen die nodig zijn voor een specifiek project verder vervoerd met energiezuinigere wagens. In o.a. Utrecht, Amsterdam en Zwolle lopen dergelijke initiatieven. Onderzoek laat zien dat inzet van een bouwhub het aantal binnenstedelijke ritten van en naar de bouwplaats met 50 tot 80% terug kan brengen.
Meerdere onderzoeken
Niet alleen de logistieke stromen in de bouw zorgen voor de uitstoot van CO2, maar mobiele werktuigen bijvoorbeeld ook. De uitstoot van deze mobiele werktuigen valt volgens het Klimaatakkoord eveneens onder de uitstoot van logistiek. Daarom is recent ook een onderzoek uitgevoerd naar de haalbaarheid van elektrificatie van zware bouwmachines. Topsector Logistiek voert deze onderzoeken uit om inzicht te geven in de kansen om logistiek op verschillende fronten te optimaliseren.
De inzichten uit deze quickscan en andere onderzoeken kunnen lokale en regionale overheden helpen bij gefundeerde beleidsontwikkeling op het gebied van bouwlogistiek. Niet alleen overheden hebben baat bij deze inzichten, ook bedrijven in de bouw kunnen deze informatie gebruiken voor het optimaliseren van hun bedrijfsvoering.