Actuele transportdata zijn een belangrijke indicator voor de stand van de economie voor beleidsmakers. Met de Vehicle Emission Shipment Data Interface (VESDI) realiseren het CBS, Topsector Logistiek en brancheorganisatie Transport en Logistiek Nederland (TLN) een toekomstbestendige infrastructuur om elektronisch basisgegevens over transport te verzamelen en delen.
Continu in ontwikkeling
Het CBS wil de toegang tot data gemakkelijker maken en zo de maatschappelijke meerwaarde ervan vergroten. Dat staat in het nieuwe meerjarenprogramma 2024-2028. Dataplatform VESDI sluit daar nauw bij aan. Eén van de doelstellingen van VESDI is namelijk dat logistieke cijfers snel en gemakkelijk geleverd kunnen worden. Mathijs Jacobs, onderzoeker bij het CBS: ‘We willen het voor gebruikers zo gemakkelijk mogelijk maken om informatie op te vragen, tegen zo min mogelijk administratieve lasten.’ In 2021 is een eerste versie van VESDI opgeleverd in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, in samenwerking met de Topsector Logistiek en Transport en Logistiek Nederland (TLN). Sindsdien is het platform continu in ontwikkeling.
Aansluiten bij informatiebehoefte
Vanuit het dataplatform VESDI kan het CBS geaggregeerde statistisch informatie beschikbaar stellen over de logistieke thema’s voertuigen, bedrijven, ritten, zendingen, deelritten en locaties (zie kader). Deze thema’s hangen met elkaar samen en zijn dankzij het dataplatform al gecombineerd. Dat levert een betere kwaliteit van data op en een betere aansluiting op de informatiebehoefte van (regionale) overheidspartijen, terwijl de administratieve lasten afnemen. Om dit te bereiken is VESDI in overleg met een gebruikersgroep ontwikkeld. Jacobs: ‘Zij hebben verteld waar ze behoefte aan hebben en we ontwikkelen VESDI samen met hen door.’
Effectief beleid maken
Een van deze gebruikers was Matthijs Otten van onderzoeks- en adviesbureau CE Delft. Hij onderzoekt voor de provincie Gelderland en Overijssel de te verwachten laadvraag van logistieke voertuigen op bedrijventerreinen. ‘Deze laadvraag is sterk afhankelijk van het aantal voertuigen dat op een bedrijventerrein staat. Via VESDI konden we informatie krijgen over het aantal voertuigen per bedrijventerrein en ook een goede inschatting maken bij welke bedrijven voertuigen staan.’
Omvang verkeersstromen
Emma van Bree van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat is betrokken bij het onderzoek naar de omvang van verkeersstromen in zones waar ‘zero-emissie’ gaat gelden, de zero-emissiezones. Dit is onderdeel van de monitoring in de Uitvoeringsagenda Stadslogistiek. ‘Via VESDI wordt in kaart gebracht hoeveel voertuigen dagelijks de toekomstige zero-emissiezones inrijden en welke afstanden de voertuigen afleggen. Met deze informatie kunnen we de groei van emissievrije voertuigen in de logistiek beter voorspellen.’
Interactief digitaal dashboard
De gemeente Utrecht ontwikkelde op basis van VESDI-data een interactief digitaal dashboard, onder andere om meer zicht te krijgen op de omvang van de stadslogistiek. Stefan van Dorp: ‘Wij zijn heel blij met het platform en het daarop ontwikkelde dashboard. Het dashboard helpt ons om goederenstromen door Utrecht inzichtelijker te maken en ons beleid effectiever. Zo zien we via het dashboard hoeveel bestel- en vrachtauto’s door Utrecht rijden, wat hun uitstoot is en wat hun bestemming is. Ook zien we welke goederen zij verplaatsen en wat het volume daarvan is. De verschillende maatregelen die we nemen om goederenvervoer slimmer en duurzamer te maken, zien we zo via het dashboard terug. We raden dit andere gemeenten van harte aan.’
Geïnteresseerd in logistieke transportdata?
Bent u een beleidsmaker bij een gemeente, provincie of andere overheidsinstantie? Dan kunt u toetreden als lid van de gebruikersgroep van VESDI. Voor meer informatie over de voorwaarden, ga naar deze link. U kunt ook contact opnemen met vesdi@cbs.nl.
Databronnen van VESDI:
- Voertuigen
Dit onderdeel bestaat uit alle Nederlandse bedrijfsvoertuigen (bestelauto’s, vrachtauto’s, trekkers voor opleggers en speciale voertuigen) van zowel rechtspersonen als natuurlijke personen. - Ritten, zendingen en deelritten
Alle ritten, zendingen en deelritten uitgevoerd door Nederlandse goederenvervoerders (op basis van enquêtes over wegvervoer) zijn opgenomen. - Bedrijven
De populatie bestaat uit alle geregistreerde bedrijven (bedrijfseenheden) in Nederland inclusief eenmanszaken en zelfstandigen. - Locaties
Gebieden in Nederland ingedeeld volgens verschillende regio-indelingen met als laagste niveau postcode 6. Ook gebieden waar geen voertuigen zijn geregistreerd of bedrijven zijn gevestigd zijn opgenomen. - Sleutel
Met de sleutelcomponent kunnen één of meer thema’s gecombineerd worden en kunnen analysebestanden naar behoefte op maat worden samengesteld. De sleutelcomponent bestaat uit variabelen die de voertuigen-, bedrijven- en rittenbestanden met elkaar combineren.