Onderwerp
Sociale innovatie
Naast voldoende human capital en innovatieve, flexibele infrastructuur, is aandacht voor sociale innovatie een van de pijlers van de Human Capital Agenda. De beschikbaarheid van voldoende goed opgeleide, zelfredzame professionals is een belangrijke voorwaarde om de ambities van de Topsector Logistiek waar te (blijven) maken. Afgelopen jaren is daarom fors geïnvesteerd in human capital projecten die bijdragen aan dit uitgangspunt.
Nieuwe technologie, digitalisering en duurzaamheidsvraagstukken veranderen de sector in rap tempo. Daarnaast heerst er toenemende krapte op de arbeidsmarkt en kampt de logistiek nog eens met een ‘vergrijsd’ en traditioneel imago. Bovendien wordt de sector gekenmerkt door een grote versnippering van bedrijven, terwijl samenwerken belangrijker dan ooit is. Een middel om deze uitdagingen aan te gaan is het verbeteren van sociale innovatie in de sector. Hoe kun je als bedrijf en persoon het werk op een moderne manier organiseren, zodat je succesvoller wordt? Wat is de behoefte van bedrijven op termijn met hun medewerkers? Hoe ziet leiderschap er uit in de toekomst waarbij de werknemer meer vertrouwen krijgt, waardoor innovatie verder gedreven wordt? Binnen het thema sociale innovatie streeft de Topsector Logistiek naar antwoorden op deze uitdagingen.
Het doel van de Topsector Logistiek binnen dit thema is het stimuleren van sociale innovatie bij bedrijven en organisaties in de logistiek. Sociale innovatie richt zich op een samenhangende vernieuwing in de (arbeids)organisatie, manier van managen en in arbeidsrelaties. Dit leidt tot verbeterde prestaties van de organisatie, ontplooiing van medewerkers en samenwerking tussen partijen. Sociale Innovatie gebeurt samen met medewerkers en zorgt zodoende voor echte gedragsverandering binnen organisaties. Sociale Innovatie is zelfs cruciaal om technische innovaties goed te laten landen en renderen. In veel onderzoeken is aangetoond dat sociale innovatie de medewerkerbetrokkenheid, arbeidsproductiviteit, technologie-adoptie, het imago en innovatievermogen van organisaties (nieuwe producten, meer procesinnovatie, groei) verbetert. Dit draagt bij aan zij-instroom, doorstroom en behoud van medewerkers in de logistiek.
De aanpak binnen dit thema was gericht op het vernieuwen van organisaties, innovatief samenwerken, managen en veranderen. Hiervoor is het van groot belang dat medewerkers meedoen, en een bepaalde mate van autonomie hebben over hun werkzaamheden, over hoe en wanneer ze die uitvoeren. Ook dienen juist medewerkers op de werkvoer tijdig en goed betrokken te worden bij de ontwikkeling van veranderingen en innovaties. Dit betekent ook stimulerend en ondersteunend leiderschap. Dit leidt niet alleen tot een hogere innovatie-adoptie, maar ook tot meer gemotiveerde, gecommitteerde, proactieve medewerkers. En uiteindelijk betere organisatieprestaties. Sociale innovatie is dus geen hoofddoel op zich, maar een middel om bedrijven concurrerender en duurzamer te maken. Er zijn onder meer praktische tools ontwikkeld en toegepast samen met bedrijven om bij te dragen aan het innovatievermogen en het benutten van talenten (Roadmap Sociale Innovatie).
De projecten binnen dit thema hebben meer kader en begripsvorming rondom sociale innovatie in de logistiek opgeleverd. De onderzoeken hebben handreikingen aangeleverd, waardoor er meer bekend is geworden over wat sociale innovatie kan betekenen voor bedrijven en voor de sector. Sociale innovatie is belangrijk voor het verder innoveren van de sector, maar wellicht nog belangrijker om aantrekkelijk blijven voor de werknemer van de toekomst.
Er is duidelijk geworden dat er geen pasklare oplossingen zijn, maar in een steeds veranderende omgeving dragen ze wel bij aan het hanteerbaar maken van sociale innovatie. Case studies bij bedrijven hebben laten zien hoe bedrijven sociale innovaties kunnen implementeren. Met het Actieprogramma en de Roadmap Sociale Innovatie is meer handelingsperspectief gegeven.