Onderwerp
Monitor KPI's Topsector
De Topsector Logistiek is één van de tien topsectoren waar bedrijven, overheden en kennisinstellingen samenwerken om de sterke mondiale concurrentiepositie van Nederland verder uit te bouwen. Er worden sinds 2012 innovatieprojecten onder de vlag van de Topsector Logistiek uitgevoerd binnen twaalf Actielijnen. In de afgelopen zes jaar zijn er honderden innovatieprojecten uitgevoerd binnen deze actielijnen van de Topsector Logistiek. De pilots in de toegepaste projecten binnen de Topsector Logistiek worden in verreweg de meeste gevallen uitgevoerd door consortia met een publiek-private financiering, waarbij zowel bedrijven, overheden als kennisinstellingen bijdragen aan de uitvoering van de activiteiten.
De Topsector Logistiek heeft een raamwerk met zes KPI’s (Kritische Prestatie Indicatoren) opgesteld om de maatschappelijk-economische resultaten van de innovatieprojecten binnen de Topsector tot en met het jaar 2020 te monitoren. Deze 6 KPI’s zijn: 1) Extra omzet van nieuwe ketenregie activiteiten – in 2020 dragen Ketenregie activiteiten € 17,3 miljard bij aan het BBP; 2) Aantal vrachtkilometers dat van de weg wordt gehaald – in het jaar 2020 worden jaarlijks minimaal 85 miljoen vrachtwagenkilometers van de weg gehaald; 3) CO2 besparing – in het jaar 2020 wordt 73.700 ton CO2 bespaard of voorkomen; 4) Het aantal bedrijven dat zich met logistieke of ketenregie activiteiten vestigt in Nederland, dan wel logistieke activiteiten in Nederland laat uitvoeren of aansturen – is in 2020 ten opzichte van 2010 gestegen met 50% naar 100 bedrijven per jaar; 5) Uitstroom van gekwalificeerde professionals in de arbeidsmarkt met een logistiek opleiding en grondige kennis over de innovatiethema’s – in 2020 is de uitstroom op HBO/WO niveau gestegen met 50% naar 1785 personen per jaar; 6) Eerste positie in Europa op World Logistics Performance index van de Wereld Bank (2020). Met deze zes KPI’s wordt de bijdrage gemeten die de innovatieprojecten binnen de Topsector Logistiek hebben op verschillende maatschappelijke beleidsthema’s: economie, werkgelegenheid, bereikbaarheid, leefbaarheid en concurrentiepositie.
Het doel van de Monitor KPI's Topsector Logistiek is het jaarlijks bepalen van (1) de besparingen in vrachtwagenkilometers en CO2-uitstoot die door de innovatieprojecten in de Actielijnen van de Topsector behaald zijn en (2) de economische waarde van ketenregie, het aantal gediplomeerden aan logistieke opleidingen, het aantal nieuwe in Nederland gevestigde logistieke operaties en de positie van Nederland op de Europese logistieke ranglijst van de World Bank. Voor het eerste doel is voor elk jaar sinds 2015 berekend hoeveel vrachtwagenkilometer en CO2 besparingen in de innovatieprojecten behaald zijn, en deze besparingen zijn vergeleken met de streefwaarden voor 2020. Op deze wijze kan de Topsector Logistiek de vinger aan de pols houden welke maatschappelijke besparingen er jaarlijks bereikt worden, en hoe de Topsector Logistiek met resultaten opbouwt richting de streefwaarden voor 2020. Voor het tweede doel wordt de voortgang jaarlijks bepaald op basis van externe bronnen, zoals CBS, Wereld Bank, NDL/NFIA en kennisinstellingen. De jaarlijkse Monitoring van vrachtwagenkilometers en CO2 uitstoot heeft in meerdere Actielijnen plaatsgevonden: Synchromodaal Transport, 4C, NLIP en Stadslogistiek.
Het Topteam Logistiek heeft de jaarlijkse resultaten van de Monitor om waar nodig bij te sturen in het programma, zodat de streefwaarden voor 2020 behaald kunnen worden. De resultaten van de Monitoring zijn jaarlijks vastgelegd in rapportages waarin de voortgang in het behalen van de 6 KPI's in beeld is gebracht.
De Monitoring van de resultaten van de activiteiten van de Topsector Logistiek heeft sinds 2015 jaarlijks plaatsgevonden. Voor elke KPI is de voortgang ten opzichte van de vastgestelde streefwaarde in2020 onderzocht. Voor de KPI's Minder Vrachtwagenkilometers (KPI 2) en Minder CO2-uitstoot (KPI 3) is een bottom up aanpak gevolgd. Jaarlijks is bij tussen de 70 en 100 innovatieprojecten nagegaan hoeveel besparingen in wegkilometers en CO2-uitstoot zijn behaald. Daartoe zijn gesprekken gevoerd met de projectleiders van de geselecteerde innovatieprojecten op basis van opgestelde vragenlijsten. De totale besparingen van wegkilometers en CO2-emissies zijn vervolgens via een uniforme door TNO ontworpen methode berekend voor alle projecten, zodat de resultaten onderling vergelijkbaar en optelbaar zijn. De opgetelde besparingen van alle projecten bepalen het eindresultaat voor dat jaar en die zijn vergeleken met de resultaten van voorgaande jaren. Voor het inzichtelijk maken van de jaarlijkse resultaten voor de overige KPI's 1 (Ketenregie), 4 (Vestiging van logistieke operaties), 5 (Aantal gediplomeerden van logistieke opleidingen) en 6 (positie Nederland op Europese Logistieke ranglijst) is gekozen voor een top-down-aanpak. Voor deze vier indicatoren is op basis van externe bronnen het resultaat voor dat jaar bepaald, met hierbij ook een terugblik op de resultaten vanaf 2012 of eerder.
De jaarlijkse Monitoring van de besparingen in vrachtwagenkilometers en CO2 uitstoot is een belangrijk tussenresultaat geweest voor de Topsector Logistiek. Op basis van deze jaarlijkse resultaten is de gevolgde strategie in verschillende Actielijnen aangepast om zo effectiever maatschappelijke besparingen te kunnen behalen. De uitgevoerde innovatieprojecten binnen de Actielijnen hebben ook laten zien welke concrete stappen worden gezet om de logistiek in Nederland via innovaties effectiever en duurzamer uit te voeren. De innovatieprojecten hebben naast de directe besparingen in de praktijk ook een inspirerende functie: bedrijven in logistieke ketens zien wat er aan besparingen mogelijk is en kunnen soortgelijke projecten oppakken om efficiënter en duurzamer te werken.
Een belangrijk verder resultaat is dat inzichtelijk gemaakt in welke mate de Topsector Logistiek erin slaagt haar doelen op verschillende maatschappelijke beleidsthema’s (gemeten in zes vooraf vastgestelde KPI’s) te behalen, en dit kan in de verantwoording van de werkzaamheden richting overheden en bedrijven worden ingezet. Daarnaast zijn de resultaten van de monitoring zoals betoogd gebruikt om bij te sturen in de Actielijnen van het programma. Voor alle 6 de KPI’s is in de loop der jaren concrete vooruitgang geboekt wat betreft het behalen van de streefwaarden in 2020. In sommige gevallen was de target al enkele jaren voor 2020 behaald, zoals voor KPI 1 (Ketenregie) en KPI 4 (aantal vestigingen van buitenlandse logistieke operaties). Dit onderbouwt dat de logistieke sector in de praktijk op weg is om effectiever en duurzamer te opereren.