Anticiperen in plaats van reageren
“Verstoringen in ketens worden ook steeds groter en komen vaker voor,” aldus Sven Markus, projectleider bij Topsector Logistiek, “maar in de praktijk blijken veel bedrijven vooral te reageren op verstoringen, in plaats van te anticiperen. Met alle risico’s van dien.” Topsector startte daarom validatieprojecten met vijf bedrijven, die moeten leiden tot een praktische aanpak met concrete acties, die bedrijven helpen om hun veerkracht te duiden en te verbeteren. In eerdere artikelen kwamen Envalior en KMWE aan het woord. Dit keer beantwoordt Willem Mulderij, managing director Europe van Kovax, een aantal vragen.
Wat was voor jullie de aanleiding om deel te nemen aan dit project logistieke veerkracht?
“CQM ging meedoen met dit project, om te onderzoeken hoe het mkb veerkrachtig kan zijn bij verstoringen in de keten. Ze hebben daar een model voor en wilden dat verder ontwikkelen en testen. We hebben in het verleden al met ze samengewerkt en zij benaderden ons om mee te doen. We willen sowieso graag met andere partijen samenwerken en andere mkb‘ers helpen, maar het was ook een mooie kans om onze eigen stressbestendigheid en eerdere oplossingen eens te testen en beoordelen.”
Waarom is veerkracht zo belangrijk voor jullie?
“Als leverancier van verbruiksgoederen is het heel belangrijk om veerkrachtig te zijn. We produceren schuurpapier voor bijvoorbeeld auto’s, jachten en piano’s. Onze klanten, zoals Lamborghini en Audi, hebben onze producten nodig binnen hun bedrijfsproces. Als wij niet leveren, zoeken ze als een gek een alternatieve leverancier. En als ze een alternatief hebben gevonden, dan is het goed mogelijk dat zodra wij weer kunnen leveren, zij zeggen dat we niet zo betrouwbaar waren. Of dat het alternatief prima bevalt. Dan zijn we die klant kwijt. Dat is het ergste wat je kan hebben. Dan gaat het niet meer over die ene order van een paar duizend euro, maar om veel meer geld.”
Met welke verstoringen in de supply chain hebben jullie in het verleden te maken gehad?
“Er zijn drie verstoringen die er wel uitspringen. We verkopen jaarlijks voor 20 miljoen euro aan schuurpapier. Onze producten kopen we in in China en Japan en worden in zeecontainers naar Nederland vervoerd. Maar door de blokkade van het Suezkanaal raakten onze magazijnen leeg.
Ook corona had een flinke impact. Op een zeker moment waren er geen zeecontainers meer te krijgen. Normaal kost het vervoer van een zeecontainer uit China zo’n €2.500,-, maar toen kostte die €25.000,-.
En dan is er nog de oorlog in Oekraïne, waardoor er bijna geen foam meer wordt geproduceerd, dat we nodig hebben voor een aantal van onze producten. En dat drijft de prijs natuurlijk ook op.”
Wat waren de consequenties van die verstoringen?
“De ergste consequenties waren natuurlijk dat we niet konden leveren en daardoor potentiële klanten kwijtraakten. Bij het foam kon de hele wereld niet leveren gelukkig, dat scheelde. Bij de blokkade van het Suezkanaal hebben we uiteindelijk gekozen om de nieuwe productie via luchtvracht te vervoeren. Dat kost een vermogen, maar zorgt er wel voor dat je je klanten binnenhoudt. Je kan dat gewoon berekenen, maar dan moet je als ondernemer wel de feiten hebben. Wat kost het me? Wat levert het op? Wat zijn de verwachtingen? Dan kan je op basis daarvan een beslissing nemen. In het traject van de topsector is CQM met onze hulp aan de slag gegaan hier rekenmodellen voor te bouwen.”
Wat hebben jullie bij het project precies gedaan?
“We hebben vragen beantwoord over de verstoringen die ik hier benoemde en daarover onze data aangeleverd. CQM heeft die data gebruikt voor een simulatietool om de impact van de verstoringen inzichtelijk te kunnen maken. Met de inzichten die je uit deze tool krijgt, kan je leverproblemen voorkomen, door ze vroegtijdig te herkennen. En als je de problemen wellicht niet kan voorkomen, zorgt de vroegtijdige signalering er in elk geval voor dat je de impact zoveel mogelijk kan beperken.”
Wat hebben jullie geleerd van verstoringen uit het verleden?
“We waren in het verleden van één leverancier afhankelijk voor onze foam gerelateerde producten. Nu hebben we voor ieder product twee verschillende leveranciers en verdelen we de inkoop over de verschillende partijen. Ten tweede hebben we het aantal maanden dat wij in voorraad hebben verhoogd. Soms denken mensen dat ze daar het geld niet voor hebben, maar dan is het goed om ook even uit te rekenen wat het kost als je niet kan leveren. Wij hebben de rekensom gemaakt en onze voorraad verdubbeld. Zo hebben we zes maanden speling om problemen op te lossen, terwijl we wel gewoon kunnen blijven leveren.”
Wat heb je geleerd van dit project?
“Doordat we tijdens dit project gericht met de materie aan de slag gingen, kwamen we erachter dat we sommige historische data niet goed vastlegden in ons systeem. Je wilt bijvoorbeeld weten wat de levertijd is van een leverancier, zodat je weet wanneer je moet bestellen. Bij één leverancier bleek dat niet goed te gebeuren, waardoor er een verschil in levertijd bestond van zes weken. Dat zorgde voor problemen. Dat was voor mij een belangrijke les: je kunt wel menen dat je procedures hebt, maar pas als je oefent, komt je erachter waar het misgaat. Vergelijk het maar met een brandoefening.”
Welke tips heb jij voor bedrijven om hun veerkracht te vergroten?
“Er zullen zich altijd incidenten voordoen in de keten, variërend van groot naar klein. Analyseer alle incidenten, om helder te krijgen wat je anders kunt doen. Wat heb je geleerd, zodat je morgen problemen voorkomt? Onze medewerkers hebben ook de opdracht om meteen met een klant te bellen als ze een afwijkende bestelling binnenkrijgen. Je wilt weten of het om een eenmalige of een structurele aanpassing gaat, zodat je daarop kunt anticiperen.
Zorg ook dat je je historische inkoop- en voorraaddata goed vastlegt in je systeem, zodat je kan analyseren waardoor problemen ontstaan en daar voortaan op voorhand op kan reageren. En, heel belangrijk: denk na over wat er gebeurt als je morgen geen goederen meer krijgt. Hoe lang kan je zonder problemen doorleveren? En wat kost het je als je niet kan leveren? En kijk dan niet alleen naar de kosten van één gemiste order, maar naar wat het je kost als je die klant helemaal kwijtraakt.”
Meer weten?
Wil je meer weten over logistieke veerkracht of heb je hier vragen over? Neem dan contact op met Hans Moonen bij de Topsector Logistiek: Hans.Moonen@TopsectorLogistiek.nl of kom naar de sessie over veerkracht bij Connekt op 14 mei 2025.