Na een korte voorbereiding startten de hogescholen vorige week maandag met het geven van onderwijs op afstand. “Allerbelangrijkst is dat het onderwijs doorgang vindt. Daarnaast willen we ervoor zorgen dat afstudeerders het gevraagde eindniveau behalen”, zegt Jens de Craen, teamleider voor de opleiding Logistics Engineering bij hogeschool Windesheim.
De Craen is eveneens voorzitter van het Landelijk Platform Logistiek (LPL) waarin logistieke bacheloropleidingen en de Topsector Logistiek samenwerken. Hij blikt terug op een veelbewogen week. “Na het besluit over het sluiten van alle scholen, zijn de docenten direct gestart met het aanpassen van hun programma in online onderwijs, met andere opdrachten en instructies. Veel informatie-uitwisseling gaat al in de online-onderwijsomgeving, Educator genaamd. Daarnaast zijn meteen de online colleges begonnen via de applicatie Microsoft Teams. Dat ging eigenlijk meteen heel goed. De opkomst van studenten blijkt hoog. Zoveel mogelijk worden de reguliere roosters aangehouden. Online-deelname scheelt de studenten natuurlijk veel reistijd. Ook is er de mogelijkheid dat collega’s meeluisteren om van elkaar te leren.”
De Craen vervolgt: “Daarnaast worden studenten aangespoord om via videobellen of chatten het werk voor hun gemeenschappelijke opdrachten te bespreken. Ze koppelen hun resultaten online terug in een grotere groep en houden zo aansluiting.”
De online colleges verlopen boven verwachting goed en studenten zijn dankbaar, maar Jens de Craen is zich ervan bewust dat het sociale aspect van de schoolomgeving niet zomaar is te vervangen. “Je ziet nu niet hoe een student erbij zit. Als docent moet je daarop letten. Even het rondje langsgaan: hoe is het met iedereen?” Dat geldt ook voor de docenten onderling. Er is geen geklets meer bij de koffieautomaat. We zijn sociale wezens en missen elkaar.”
Positief effect
Ook aan de Hogeschool Utrecht is het onderwijs op afstand op de rit. “De studenten waarderen de online-colleges en de aanwezigheid is goed”, vertelt Ronald Antonissen, opleidingsmanager Logistic Management. “Sommige docenten geven live colleges, anderen nemen hun lessen van tevoren op.” De digitale leeromgeving Canvas en systemen voor online informatie-uitwisseling komen hierbij goed van pas. Antonissen: “We hebben jaren over onderwijs op afstand gepraat, nu doen we het en gaat het goed. Dat is een positief bijeffect van de corona crisis”.
Toetsing
Dilemma’s zijn er te over. Eén daarvan is toetsing op afstand. De Craen: “Dit is bij multiple choice-testen mogelijk eenvoudig te realiseren.” Windesheim experimenteert met diverse testen op afstand. Maar daarnaast stelt hij dat “het onderwijs op een andere manier naar toetsing moet gaan kijken”. De Craen wil met de docenten de discussie voeren over de vraag wat het apart toetsen van theorie toevoegt aan het onderwijs. “Is het ook mogelijk om de theorie te verwerken in de opdrachten? Kun je een vak ook toetsen aan de hand van ingeleverd huiswerk? De coronacrisis triggert het onderwijs dus ook tot het doorvoeren van veranderingen.” Bij de Hogeschool Utrecht is eveneens werk aan de winkel voor het inrichten van een betrouwbare digitale toetsing. “Het vraagt nog wel wat voorbereiding om dit op een goede manier te doen”, aldus Ronald Antonissen.
Meedenken met afstudeerders
Voor veel studenten met een afstudeeropdracht bij bedrijven wordt het de komende tijd wel spannend. De Craen: “Kunnen studenten op afstand toegang krijgen tot systemen? We hopen dat de bedrijven daarin met de studenten meedenken en dat ze gezamenlijk slimme oplossingen kunnen vinden. Opdrachten met een innovatie- of ontwerp-insteek zijn vaak goed af te ronden. Bij andere opdrachten is meestal een aanpassing nodig. Het vraagt flexibiliteit om de opdracht even iets anders te formuleren. De afstudeeropdracht is een proeve van bekwaamheid. We moeten erop te letten dat deze aan de eisen voldoet.”
Bij een aantal studenten van de Hogeschool Utrecht zijn problemen bij een (afstudeer)stage, omdat zij niet op de bedrijfslocatie mogen zijn. Ronald Antonissen licht toe: “Met de student en het bedrijf kijken we nu of opdrachten zijn aan te passen. Veel studenten in een productiegerichte omgeving – zoals een distributiecentrum of warehouse – kunnen meestal nog wel op locatie werken. Studenten van wie de stage in een kantooromgeving afspeelt, werken nu meestal vanuit huis.”
Yolande de Heus, programmamanager Human Capital Agenda van de Topsector Logistiek is vol lof over de grote inspanningen die alle hogescholen afgelopen anderhalve week hebben geleverd. “Binnen zeer korte tijd hebben de instellingen op een innovatieve manier het onderwijsprogramma weten te continueren. Dit laat zien dat het logistieke onderwijs wendbaar is en prima in staat is vernieuwingen razendsnel op te pakken.”