‘De meest succesvolle 4C-initiatieven zijn die waarbij verladers samen de regie over transport overdragen aan een professionele logistieke dienstverlener’, constateert Jan Fransoo, lid van het Topteam/Strategisch Platform Logistiek en inspirator van 4C.
In een Cross Chain Control Center (4C) worden informatiestromen slim gekoppeld aan goederenstromen. Er zijn inmiddels een tiental 4C’s actief in Nederland. Het uitwisselen van gegevens tussen verschillende logistieke ketens in een 4C maakt het mogelijk transporten ketenoverstijgend te organiseren. Fransoo noemt een recent voorbeeld. ‘Onlangs nam logistiek dienstverlener Nabuurs het initiatief om de vervoerstromen naar de Jumbo Supermarkten te bundelen. Nabuurs werkt hiervoor samen met de verladers H.J. Heinz, FrieslandCampina, SCA Hygiëne Products, Hero Benelux en Refresco. Jumbo kan nu frequenter worden beleverd en dankzij een veel hogere beladingsgraad, worden er minder kilometers gereden. Dit leidt tot lagere voorraden voor Jumbo, een hogere responsiviteit voor de verladers en een aanzienlijke vermindering van de CO2-uitstoot. In 2020 willen we vijftien 4C’s hebben in Nederland die samen een CO2-reductie van 50.000 ton moeten realiseren.’
Slimme software
‘Slimme software is onontbeerlijk voor succesvolle 4C’s’, stelt Fransoo. ‘Bedrijven die voorop lopen laten in samenwerking met kennisinstellingen mooie innovaties zien. En er zijn ook veel initiatieven vanuit de sector zelf, zoals bij Jumbo. De logistieke sector is nadrukkelijk innovatiever dan vijf jaar geleden, maar er is nog veel te doen. Zo staat de ontwikkeling van plug-and-play-tools, waarmee we IT-systemen binnen de keten op elkaar kunnen aansluiten, nog in de kinderschoenen. Forse investeringen zijn nodig om dit verder van de grond te tillen.’
Verbreding 4C
Daarnaast is de verbreding van de 4C-scope een belangrijk thema op de 4C-agenda. ‘In de petrochemie is succes geboekt op dit vlak’, vertelt Fransoo. ‘Containerstromen van de chemiebedrijven Dow Chemical en Shell Chemicals worden in de binnenvaart gebundeld door Den Hartogh Logistics Rotterdam. We zijn naarstig op zoek naar manieren om ook in de bouwsector tot een 4C-initiatief te komen. De bouw zorgt immers voor een aanzienlijk deel van het transport in ons land. Ook is het verder internationaliseren van 4C een streven, waarmee we een belangrijke boost aan onze export kunnen geven.’
Governance en businessmodellen
Bij het opzetten van 4C-transport nemen verladers en logistieke dienstverleners het voortouw. Maar dat kan best veranderen, meent Fransoo. ‘Een 4C kan bijvoorbeeld ook rond zaken als productiecapaciteit of financiën worden georganiseerd. Daarvoor moeten nieuwe businessmodellen worden ontwikkeld, waarin een andere partij de regie naar zich toe trekt. Ik verwacht dat we de komende jaren steeds meer witte vlekken gaan invullen in ons transportnetwerk, met als doel een minimaal aantal lege kilometers te maken en een maximale beladingsgraad te realiseren.’
Servicelogistieke vraag voorspellen
Behalve de inspirator achter 4C, is Fransoo ook de inspirator voor innovaties op het gebied van Service Logistiek. Dit is de logistieke regie vanaf “after sales”-service van een product tot aan het einde van de levenscyclus. Denk bijvoorbeeld aan het onderhouden, leveren en hergebruiken van (onderdelen van) kapitaalgoederen zoals vliegtuigen, medische apparatuur en productiemachines. Service Logistiek koppelt informatiestromen aan goederenstromen. ‘Beschikbaarheid van kapitaalgoederen is van cruciaal belang voor onze maatschappij’, legt Fransoo uit. ‘De logistieke wachttijd op onderdelen of monteurs moeten we zoveel mogelijk voorkomen. Een mooi initiatief in de Service Logistiek is een project van Gordian Logistic Experts, waarin wordt onderzocht hoe het gebruik van big data de voorspelbaarheid van het onderhoud en de servicelogistieke vraag kan verbeteren. Dit voorkomt storingen en onnodig onderhoud. Het project is vooral gericht op de maritieme sector (marine, offshore). Een efficiënte Service Logistiek draagt bovendien bij aan duurzaamheid. Producten hebben een langere levenscyclus en kapotte reserveonderdelen worden gerepareerd en hergebruikt, zodat we minder materiaal verspillen en de CO2-uitstoot reduceren. Het gaat om complexe logistieke processen in een wereldwijd netwerk. De topsector streeft ernaar in 2020 acht Service Logistics Control Towers te hebben.’