Doornenbal in Veenendaal, opgericht in 1979, levert vanuit haar Timmerfabriek kozijnen, deuren en ramen aan de bouwsector, zowel nieuwbouw als renovatie. Verder is er een lamineerfabriek en een trappenfabriek en stond het in 1996 aan de basis van de TimmerSelekt groep. De TimmerSelekt groep is een samenwerking tussen elf timmerfabrieken, 1 deurenfabriek en 1 vastgoed onderhoudsbedrijf, verspreid over heel Nederland. Doornenbal richt zich sterk op innovaties zoals bijvoorbeeld het COMBI-kozijn en meer recent de ontwikkeling van een houten kozijn dat 15 jaar onderhoudsarm is. De crisis in de bouwindustrie heeft echter voor Doornenbal ook een impact gehad en de afgelopen jaren zijn niet makkelijk geweest.
Toch heeft het bedrij
f zich weten te handhaven en biedt momenteel aan ruim 85 mensen arbeidsgelegenheid met een omzet van ongeveer 11 miljoen euro. Om ook op lange termijn succesvol te blijven, waren naast de innovatie aan de producten ook structurele verbeteringen in het operationele proces noodzakelijk. Hiervoor schakelde Doornenbal ONS Rijnmond in, dat mede dankzij de drempelverlagende werking van de MIT Innovatiemakelaar een grondige analyse kon uitvoeren.
Nico Groot, coördinator van TimmerSelekt groep: “Er zijn groeimogelijkheden voor de timmerbedrijven met name in de renovatiemarkt. Het woningbestand heeft achterstallig onderhoud opgelopen door de recessie en de door de overheid opgelegde bezuinigingen bij de woningcorporaties. Daarbij zijn de vereiste energiedoelstellingen met oudere woningen niet te realiseren. Uitstel van renovatie of nieuwbouw is niet langer meer mogelijk. Om de kosten te beperken wordt, in plaats van nieuwbouw, vaker voor renovatie gekozen. Houten kozijnen in plaats van kunststof kozijnen beginnen met name in de renovatie terrein te winnen. Hout is hernieuwbaar en daardoor duurzamer dan kunststof. Ook is de levensduur en daarmee het onderhoud van verduurzaamd hout zoals Accoya op de lange termijn financieel voordeliger dan kunststof.
Vergaande samenwerking tussen de timmerfabrieken zou wenselijk zijn om bijvoorbeeld de beschikbare capaciteit op elkaar af te stemmen en van elkaars specialisme gebruik te maken. In de Timmerbranche is echter nog vaak de gedachte alles zelf te moeten kunnen en zowel in verticale- als horizontale samenwerking is nog weinig vertrouwen. Wat dat betreft loopt de timmerbranche in vergelijking met bijvoorbeeld de automobielbranche achter”.
Een belangrijke voorwaarde voor continuïteit in een turbulente markt is het voeren van een efficiënte productie. Daarom is ONS Rijnmond begonnen met een uitgebreide analyse waaruit bleek dat er te weinig inzicht in de ketenkosten was. Om dit inzicht te verkrijgen, bleek een gedetailleerde uitwerking van alle doorlooptijden van de verschillende productiestappen noodzakelijk. Daarvoor zijn ook een aantal studenten van de Rijksuniversiteit Groningen ingezet, die onder andere alle productiestappen met value stream mapping (een techniek afkomstig uit het Lean gedachtengoed) in kaart hebben gebracht. Een van de concrete uitkomsten was dat de uiteindelijk gerealiseerde marge op orders sterk uiteenliep ten opzichte van de voorcalculatie. Om te voorkomen dat het project slechts tot een tijdelijke verbetering zou leiden, heeft ONS Rijnmond vervolgens voorgesteld om een proces van nacalculatie te introduceren. Brilleman: “De resultaten van de nacalculatie leiden ertoe dat er meer informatie beschikbaar is gekomen over de daadwerkelijke uitvoering van de productie, wachttijden, bufferzones en realisatiegraad ten opzichte van de bestaande voorcalculatie en werkvoorbereiding. Deze resultaten leveren voldoende aanknopingsgronden om de nacalculatie als basis te gaan gebruiken voor verdere verbetering van de productie, maar ook voor het gehele offerte-traject.”
Met beter inzicht kan Doornenbal nu de juiste prijs offreren, met een betrouwbare levertijd en kwaliteit. Dit is extreem waardevol in een branche waar de marges momenteel erg laag zijn. Op het eerste gezicht lijkt dit niet baanbrekend, maar het vraagt tijd en toewijding om binnen een traditionele branche te innoveren. Voor Doornenbal is dit een echte innovatie en het is belangrijk dat we de kennis en kunde opgedaan bij grote bedrijven ook toepassen binnen het MKB.”
Stijging bezettingsgraad 7%
Met behulp van de nieuwe werkwijze, die voor ruim 80% in het bestaande ERP-systeem verwerkt kon worden, zijn er verschillende resultaten bereikt. Zo is er meer inzicht in de kwaliteit van de voorcalculatie. Deze bleek zo’n 7,5% af te wijken van de nacalculatie, wat inhield dat er 7,5% meer uren aan de productie werd besteed dan berekend. Daarnaast bleek dat veel masterdata niet juist in ERP stond. Ten behoeve van voormontage werden bijvoorbeeld te weinig uren gerekend en voor afmontage juist teveel. De nieuwe werkmethode geeft ook meer inzicht in de productiviteit van de diverse afdelingen. Op basis hiervan is samen met de groepschefs gekeken naar knelpunten en verbetermogelijkheden. In het algemeen is ook de betrokkenheid van productiemedewerkers bij de aansturing vergroot. Voor diversen mensen waren de resultaten een bevestiging van wat men al langer ‘intuïtief’ voelde. Dit geeft stimulans om verder kritisch naar het proces te kijken. Op basis van de harde feiten is men gaan kijken naar de kwaliteit van producten tijdens productie. Afwijkingen worden nu direct hersteld in plaats van achteraf. Met behulp van de nacalculatie heeft Doornenbal onder begeleiding van ONS Rijnmond een stevige verbetering kunnen realiseren. De eerste resultaten laten zien dat de bezettingsgraad met ruim 7% is gestegen en dat de gemiddelde productiviteit per medewerker significant is gestegen.
Carel Doornenbal, directeur/eigenaar van Doornenbal BV; Door gebruik te maken van de expertise van ONS Rijnmond hebben we veel meer inzicht gekregen in onze processen. We konden deze spiegel goed gebruiken, en het heeft tot tastbare resultaten geleid. Een prima initiatief van Dinalog om dit soort projecten te ondersteunen.
Jeroen Bolt van Fluas, projectleider en initiatiefnemer van dit project: ”Doornenbal is enorm deskundig op het gebied van innovatie en productie van kozijnen. Het is mooi om te zien dat ze het lef hebben gehad om externe expertise in hun fabriek mee te laten werken, om zo tot een beter resultaat te komen. Dat raakt ook de kern van de MIT innovatiemakelaar waar we, ondersteund door Dinalog, mkb handels- en productiebedrijven willen stimuleren om vooral gebruik te maken van de enorme kennis op het gebied van logistiek en supply chain die er beschikbaar is in Nederland. Ik nodig ook graag andere MKB bedrijven uit om hier gebruik van te maken om zo hun concurrentiepositie te versterken”.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op de website van Dinalog.