Bestel- en vrachtvoertuigen zijn voor veel steden een blinde vlek. Zelden is er een eenduidig beeld van wat er de stad in- en uitrijdt en wat voor voertuigen dit zijn. Door op verantwoorde wijze gebruik te maken van kentekencamera’s die op veel plekken hangen, is het echter wel mogelijk om een schat aan informatie in te winnen. Connekt heeft in opdracht van de Topsector Logistiek in het kader van de Green Deal Zero Emissie Stadslogistiek en in samenwerking met de Gemeente Amsterdam, een stappenplan ontwikkeld om binnen de privacykaders geanonimiseerde voertuiggegevens te gebruiken voor binnenstedelijk onderzoek. Vanmiddag is deze handleiding openbaar gemaakt. Inzicht in binnenstedelijke logistiek is voor de Topsector Logistiek van belang om doelgericht verder te werken aan innovaties die goed zijn voor Nederland en voor de positie van Nederland in de wereld.
STAPPENPLAN
In steeds meer gemeenten worden verkeersovertredingen gehandhaafd met behulp van camera’s, de zogenaamde ANPR (automatic number plate recognition camera’s). Doordat deze camera’s onder specifieke randvoorwaarden zijn opgehangen worden deze uitsluitend voor die functie gebruikt. Er bestaat steeds meer behoefte om de informatie die deze camera’s registreren te gebruiken voor onderzoek rondom de leefbaarheid van de binnenstad. Dit geldt in het bijzonder voor het bestel- en vrachtverkeer die dagelijks de stad bevoorraden. Daarbij gaat het niet alleen om aantallen en tijdstippen, maar ook in meer inzicht in het type voertuig dat wordt ingezet, de omvang en massa van de voertuigen, de leeftijd en de uitstootkenmerken. Met inzichten die worden verkregen vanuit deze onderzoeken is het mogelijk om de juiste maatregelen te nemen ten behoeve van leefbaardere binnensteden.
Connekt heeft een stappenplan ontwikkeld waarmee de gegevens die de handhavingscamera’s inwinnen, gebruikt kunnen worden voor onderzoek. Dit stappenplan is gebaseerd op een methodiek die bij de gemeente Amsterdam is ontwikkeld en toegepast voor het onderzoeken van het verkeer met behulp van kentekencamera’s binnen de privacykaders. Het stappenplan bestaat allereerst uit een juridische toets waarin gecontroleerd wordt of het verzamelen van de gegevens het algemeen belang dient, relevant of noodzakelijk is en of de privacy is gewaarborgd. Nadat de gemeente de aanpak in kaart heeft gebracht en het doel, belang en privacy intern heeft geborgd wordt een derde partij gezocht (TTP, Trusted Third Party). Deze TTP zorgt ervoor dat de kentekens gepseudonimiseerd worden. De gepseudonimiseerde kentekens zijn niet herleidbaar naar het origineel, maar het koppelen van gelijke voertuigen en het achterhalen van het type voertuig is hierdoor wel mogelijk. De privacybelangen van voertuiggebruikers zijn daarbij geborgd.
In de gemeente Amsterdam is het stappenplan recent gehanteerd om onderzoeksdata in te winnen over de stedelijke logistiek. Resultaat hiervan is een veel beter inzicht in de grote diversiteit aan 30.000 bestelauto’s en 3.000 vrachtauto’s die dagelijks de stad binnenrijden. Het creëren van beter inzicht in de binnenstedelijke logistiek, één van de speerpunten binnen de Topsector Logistiek, sluit ook goed aan bij de ruim 30 maatregelen die zijn opgenomen in de Amsterdamse Uitvoeringsagenda Logistiek. Het streven is schoon, slim en snel vervoer als voorwaarden voor leefbare steden waarin ook ruimte is voor economische groei.
Pieter Litjens (wethouder Verkeer en Vervoer Amsterdam en bestuurslid Connekt): “De laatste jaren is het aandeel goederen- en vrachtvervoer in het verkeer alleen maar toegenomen. Door het gemak waarmee we online winkelen, maar ook omdat we als stad groeien en flink aan het bouwen zijn. Dit soort innovaties is ontzettend belangrijk voor veilig verkeer in de stad en om logistieke verkeersstromen zo efficiënt mogelijk in te passen. Zo zorgen we ervoor dat steden als Amsterdam bereikbaar zijn en blijven, ook voor goederenvervoer.”