Hoe kunnen we in de toekomst de logistieke sector en logistieke functie in Nederland concurrerend, duurzaam en veilig vormgeven? Dat is de ambitie die de Topsector Logistiek heeft geformuleerd. Prof. dr. Albert Veenstra, Wetenschappelijk directeur van TKI Dinalog, opende daarmee de Midterm Logistics Innovation Conference voor de onderzoeks- en innovatie community van de Topsector Logistiek, op 11 februari 2020 in de Mauritskazerne in Ede.
Kantelpunt innovatieprogramma’s
Aangezien het huidige innovatieprogramma afloopt en het nieuwe innovatieprogramma gaat starten, markeert deze tweede editie van de conferentie een kantelpunt, zegt Veenstra. Hij roept de deelnemers op kennis en innovaties uit te wisselen en vervolgens actiepunten te formuleren. Welke innovaties zijn nodig binnen de thema’s duurzame logistiek, datagedreven logistiek en ketenregie om de ambities te realiseren? Het doel is de kwartiermakers Mariëlle van Spronsen (steden), Wando Boevé (corridors en knooppunten) en Astrid Buijssen (supplychains), aan het eind van de dag aanbevelingen mee te geven, waarmee zij het Uitvoeringsprogramma 2021 – 2023 van de Topsector Logistiek verder vorm kunnen geven.
Unieke samenwerking in Nederlandse logistiek
“De samenwerking tussen wetenschap, bedrijfsleven en overheid in de Nederlandse logistiek is succesvol en uniek, zeker in vergelijking met andere landen,” houdt keynotespreker Prof. dr. Ton de Kok (Technische Universiteit Eindhoven) de toehoorders voor. Om eraan toe te voegen dat men nog meer van elkaar kan leren bij een meer innovatieve houding en oprechte nieuwsgierigheid. “Kijk ook over de dijken. Logistiek is bij uitstek een internationale sector”, geeft hij mee.
Midterm Logistics Conference 2020
Duurzame logistiek, datagedreven logistiek en ketenregie
In de diverse parallelsessies werd eerst gezamenlijk aan de hand van pitches de state-of-the-art vastgesteld in kennis. Zo wordt op het vlak van duurzame logistiek in projecten bijvoorbeeld al gewerkt aan duurzame stadslogistiek, samenwerking in ketens, duurzame en circulaire business modellen, offshore energieproductie en duurzame infrastructuur.
De parallelsessies datagedreven logistiek behandelden enerzijds de technologie en oplossingen voor het genereren, analyseren en opwerken van data in de keten en het op basis daarvan aansturen van logistieke processen en anderzijds de ontwikkelingen in standaarden en architectuur van de infrastructuur voor het delen van deze data.
Het werk dat gedaan wordt aan het versterken van ketenregie in Nederland is veelzijdig. Ontwikkeling van de regiefunctie is onder meer gericht op kwaliteitsgestuurde versketens, multimodaal achterlandvervoer en organisatie van distributie in een stedelijke omgeving. Multidisciplinaire aandacht is er in toenemende mate door het gedrag van de mens een meer centrale rol te geven. Op langere termijn wordt bekeken welke nieuwe vormen van ketenregie ontstaan als logistieke ketens meer zelf organiserend zijn.
Vervolgens werd met elkaar verkend wat nodig is om de uitdagingen binnen de toepassingsgebieden aan te gaan en werden ideeën voor toegepast onderzoek, ontwikkeling van oplossingen en tools, en opschalingsinitiatieven bedacht.
Prof. dr. Rob Zuidwijk, trekker van het thema duurzame logistiek maakt uit de conferentie op dat voor de grote uitdagingen een transitie nodig is. “Binnen dit domein is gedrag cruciaal. Denk aan bezorging van pakketten. Kun je consumenten bewegen om groenere producten te bestellen, of minder vaak, of met een langere levertijd als dat de CO₂-uitstoot verlaagt?” Prof. dr. Iris Vis, trekker van het thema ketenregie, is het daarmee eens: “Onze complexe wereld en maatschappelijke uitdagingen vragen om volgende stappen vooruit. Daarbij zijn er veel nieuwe multidisciplinaire onderzoeksvragen. Maar ook volop kansen om elkaar te inspireren en kennis uit te wisselen met andere sectoren, want logistiek is overal.” Prof. dr. Jos van Hillegersberg, trekker van het thema datagedreven logistiek benadrukt daarbij de rol van data: “Data zorgen ervoor dat we betere besluiten nemen aan het eind van de keten, waar alles begint. Data kunnen dus ook consumenten inspireren om betere besluiten te nemen over hun consumptie”.
Sterke interdisciplinariteit kenmerkt de logistieke sector
In een rondetafelgesprek met de kwartiermakers reflecteren internationale experts Prof. dr. Angela Bergantino (University of Bari), Prof. dr. Alan McKinnon (Kühne Logistics University) en Prof. dr. Moritz Fleischmann (University of Mannheim) als observanten op de stand van zaken in wetenschappelijk onderzoek in de Nederlandse logistiek. Ze delen de conclusies van de thematrekkers en leggen nieuwe vragen en adviezen voor:
- Interdisciplinariteit in de Nederlandse logistiek is sterk en broodnodig, zorg dat de sector blijvend bijdraagt aan de agenda van andere sectoren;
- Data verzamelen is belangrijk, maar hoe gebruik je data zodanig dat ze impact hebben op acties;
- Klimaatverandering vraagt om een grote bijdrage van de logistiek sector, het is niet voldoende om targets te stellen en af te wachten totdat deze incrementeel gehaald worden. Er zijn snel quantumsprongen nodig;
- Bewustwording van de sectoruitdagingen is cruciaal en communicatie over onderzoeksresultaten kan daaraan bijdragen;
- Overheden moeten alle stakeholders betrekken bij hun beleidsplannen en –uitvoering;
- Bedrijven begrijpen de problemen en de onderzoekscommunity moet met hen optrekken;
- Inspireer jongeren om de ouderen te helpen veranderen;
- Betrek mbo’ers en hbo’ers in logistieke richtingen. Zij kunnen onmiddellijk aan de slag.
De thematrekkers, in hun rol verantwoordelijk voor de onderzoeksagenda, overhandigen symbolisch de uitkomsten van de dag aan de kwartiermakers. Samen zullen ze het Uitvoeringsprogramma 2021–2023 van de Topsector Logistiek vormgeven.
Conferentie bracht toepassingsgebieden en onderzoekslijnen samen
Albert Veenstra, vindt dat de conferentie het bedoelde platform heeft gecreëerd: “We hebben vandaag toepassingsgebieden en onderzoekslijnen, vraag en aanbod, bij elkaar gebracht. Dat zullen we in de toekomst voortzetten. Voor mij is een nieuw inzicht dat we beter moeten nadenken over wat multidisciplinair onderzoek betekent, vanuit onze rol als programmaontwikkelaars. Multidisciplinair kan minder voorzichtig, vind ik. Uit de conferentie komen bovendien twee vragen voor wetenschappers op: wat kunnen we morgen doen en hoe maken we met jullie hulp systeemsprongen? Het Uitvoeringsprogramma zal hier richting aan geven.”
De Midterm Logistics Innovation Conference werd georganiseerd door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), TKI Dinalog en de Topsector Logistiek.