Op IT-gebied heeft de Douane sinds 2011 de nodige veranderingen in gang gezet. Sagitta is in 2011 vervangen door AGS, dat binnenkort in DMS 4.0 alweer een opvolger heeft. Het doel is om de douaneketen en vooral de gegevensuitwisseling te digitaliseren én realtime te maken. Dat moet ook leiden tot minder regeldruk, iets wat de nodige partijen in de logistieke keten nu zeggen te ervaren. Althans, dat stelt Heijmann.
Onderzoek Douane
Ook onderzoekstrajecten maken een wezenlijk onderdeel uit van het streven van de Douane om marktpartijen beter te bedienen waar het wetgeving, regeldruk en ketenoptimalisatie verbeterstappen betreft. “Bij dit streven hanteren we drie basisprincipes, wat erop neerkomt dat we als overheid kijken naar hoe we de handelssector het best kunnen dienen.” Het eerste basisprincipe is dat douanecontroles op logische momenten moeten plaatsvinden. “Dat betekent soms aan het begin van de keten, soms aan het eind en alleen als het niet anders kan in de logistieke stroom.” Daarnaast is er het principe om op basis van al aanwezige controlewaarborgen te werken. “Veel LDV’ers hebben al kwaliteitscontroles ingebouwd in hun processen. Daarop kunnen we aanhaken.” Het derde principe noemt de Douane ‘coordinated border management’. Daarbij richt de organisatie zich erop dat bedrijven aangiften en andere informatie voor de overheid digitaal bij één douaneloket aanleveren, zodat de Douane én andere diensten één beslissing als antwoord retour kunnen sturen.
Innovaties verkennen
Tijdens de themamiddag presenteerden wetenschappers op een compacte wijze de resultaten van drie afgeronde onderzoeksprojecten en drie nieuwe, alle gefinancierd vanuit de Topsector Logistiek. Heijmann: “We weten niet in alle opzichten hoe we het nagestreefde ideaalbeeld kunnen bereiken en of hedendaagse oplossingen ons daarbij van nut zijn. Onafhankelijk onderzoek geeft ons de kans om in een neutrale setting met de wetenschappelijke wereld en de industrie gewenste innovaties te verkennen en te ontwikkelen. Zonder dat de Douane in een directe klantrelatie staat met de marktpartijen die meedoen.”
Compliance beter inrichten en kosten besparen
Over enkele van de onderzoekstrajecten: “We willen onder andere meedenken over het inrichten van compliance in een keten. Na recent afgerond onderzoek hebben we enkele bedrijven, met onze gezamenlijke inzichten op de keten, op compliance vlak beter kunnen inrichten en kosten kunnen besparen.” Met het voorbeeld wil Heijmann aangeven dat voldoen aan regelgeving niet altijd geld hoeft te kosten. “Je kunt als bedrijf regeldruk als een last ervaren. Toch is er in de logistiek nog veel ruimte voor verbeteringen. Zet je die stappen, dan is de kans groot dat je ook veel compliance en regeldruk aspecten wegneemt.”
Project spin-offs in logistieke keten
Afgeronde projecten leiden nu af en toe tot spin-offs waar de logistieke sector baat bij heeft. Het Gedac-project is daarvan een voorbeeld, als uitvloeisel van het door de EU geïnitieerde Core-traject. Binnen Gedac kijkt onder andere Erasmus University naar kansen voor procesoptimalisatie voor certificatenverkeer. De in Core behaalde resultaten – fytosanitaire certificaten zijn gedigitaliseerd wat leidde tot enorme tijdwinst in de plantaardige keten tussen Kenia en Nederland – zijn misschien met relatief kleine investeringen in IT naar diverse andere landen te kopiëren. Heijmann: “Een geringe investering vanuit overheidswege kan daarmee leiden tot een grote logistieke winst.”
Digitale terminologiematch nog lastig
Twee van de drie afgeronde onderzoeksprojecten van de Douane boden potentie voor de logistieke keten, een derde project bleek niet tot het gehoopte resultaat te leiden. Het betrof een project waarbij onderzoekers zich richten op ‘ontology’. De researchers gingen na in hoeverre geautomatiseerde ‘agents’ dan wel IT-systemen met elkaar zouden kunnen communiceren op basis van sectorterminologie die niet helemaal hetzelfde is. Als twee ketenpartijen geautomatiseerd data met elkaar uitwisselen maar voor één aspect twee verschillende termen gebruiken, dan moeten systemen van deze verschillen op de hoogte zijn. De onderzoekers probeerden door middel van het aanbrengen van hiërarchie in de terminologie of het mogelijk was om woordenlijsten te matchen, liefst automatisch. Er bleken nog teveel verschillen op te treden om het project tot een succes te maken. Heijmann: “Toch wil ik dit geen weggegooid geld noemen.”
Afgeronde onderzoeksprojecten;
SAtIN
SIISASC
JUST
Nieuwe onderzoeksprojecten:
Harmonisation of regulation for border crossing movements of goods
Revising VAT in Global E-Commerce
E-certificates in international agro and food chains: Government Digitization to Enhance Agro-food Chains (GEDAC)