De Rijksoverheid heeft eind 2015 het VN Klimaatakkoord van Parijs ondertekend met als doel het drastisch verminderen van de CO2 uitstoot. Maar alleen met ondertekenen ben je er niet, het gaat uiteindelijk om concrete resultaten. Een van de terreinen waarop winst te behalen is, is het vervoer van alle facilitaire producten naar de overheden in Den Haag.
Peter van Boven is als Contractmanager Categoriemanagement Logistiek Haagse HUB bij De Belastingdienst nauw betrokken geweest bij het aanbestedingsproces. ‘Het doel was te komen tot een (eerste) volledig 100% zero-emissie logistieke hub in Den Haag, geïnitieerd door de Rijksoverheid, de gemeente Den Haag en in samenwerking met een aantal private partijen zoals Shell, TNO, CAK en VNO-NCW. Een uniek proces. Een logistieke hub levert een bijdrage aan alle beschreven doelen in het Akkoord: denk aan een betere bereikbaarheid, verbeterd klimaat, betere luchtkwaliteit en een betere leefomgeving.’
Overheid als launching customer
Een hub om goederen aan de rand van de stad te verzamelen en dan gebundeld te stad in te brengen, is op zichzelf niet nieuw. Van Boven: ‘Dat klopt, wel nieuw is om daar een andere uitvoering aan te geven. Zo willen we een Zero-Emissie Stadslogistiek, dus al het vervoer is emissieloos. Samen met TNO is een KPI Carbon footprint ontwikkeld zodat precies berekend kan worden hoe de minste vervoersbewegingen kunnen worden gemaakt met de beste beladingsgraad. De overheid heeft in de aanbesteding via een concurrentie gerichte dialoog de rol van ‘launching customer’ ingenomen: een klant die helpt om de business te starten zodat na verloop van een paar jaar de business zelfstandig kan functioneren. Doelstelling is dat de hub zelfstandig wordt in meerdere opzichten:
- Ecologische duurzaamheid
- Financiële duurzaamheid
- Sociale duurzaamheid.
In een stad als Den Haag is dit mede mogelijk omdat daar in een gebied zo ‘klein als een postzegel’ alle ministeries op een kluitje bij elkaar zitten. Die hebben gezamenlijk een enorm volume aan goederen nodig. Dan maak je massa en dat is een randvoorwaarde. Daarnaast is ervoor gezorgd dat er werkplekken zijn voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt. De Logistieke hub is een voorbeeldproject geworden voor duurzaam en maatschappelijk verantwoord inkopen.’
SimplyMile Den Haag is de winnaar
De aanbesteding is gewonnen door SimplyMile Den Haag, die begin januari 2020 zal starten met de eerste emissieloze transporten vanaf de hub aan de rand van stad naar de klanten in het centrum. Jaap Kooistra, commercieel manager van SimplyMile Den Haag, beaamt dat het een bijzonder proces is geweest. ‘Uniek omdat we als bedrijfsleven betrokken zijn geweest bij iets geheel nieuws voor dit onderwerp. Het was ook een leuke en leerzame ervaring: we deelden als bedrijfsleven en overheden constant informatie en kennis. Natuurlijk zijn we trots dat we de aanbesteding hebben gewonnen. We gaan van start met het gecoördineerd, gebundeld en zonder manco’s aanleveren van facilitaire producten van diverse leveranciers zoals kantoorbenodigdheden, sanitaire- en schoonmaak producten en diverse soorten papier aan de afnemers. We leveren maatwerk, naar wens van de klant op die tijdstippen die gunstig zijn voor de directe omgeving (spitsmijding) en op momenten dat het dit beste uitkomt (rekening houdend met de expeditie mogelijkheden). Verder ligt de kracht van dit model in het gebundeld aanleveren van de bestelde producten per afnemer zodat er beduidend minder overlast ontstaat en minder transport nodig is in de stad. Aansluitend worden er bepaalde afval ‘mono’ stromen retour genomen om te verzamelen op de HUB afvalstraat. Een bijzonder, efficiënt en duurzaam proces!’
175x vliegen naar Parijs
Alles bij elkaar gaat het vervoer van deze goederen veel winst opleveren, zo heeft TNO berekend. Het gaat om:
- Een besparing van 25 ton CO2, dit is gelijk aan 175 keer vliegen van Amsterdam naar Parijs;
- Een vermindering van 135 kg NOx, dit staat gelijk aan een colonne van 380 Volkswagen Passats die van Utrecht naar Moskou rijdt en weer terug;
- Een reductie van 3,4 kg fijnstof, dit staat gelijk aan 100 bestelbusjes die een jaar lang rondrijden;
- En 90% minder leveringen per dag wat minder files en vertragingen in de stad tot gevolg heeft.
De uitdagingen en oplossingen
Zo’n innovatief proces brengt ook de nodige uitdagingen met zich mee. Van Boven: ‘Een van de succesfactoren voor een logistieke hub is dat er voldoende volume beschikbaar is, dus dat er zoveel mogelijk partijen aan dit initiatief moeten deelnemen. Aan de ander kant is het door bundeling van goederen en pandbewoners een complex proces geweest, vooral om de volmachten voor elkaar te krijgen. De steun vanuit de stuurgroep, met CPO-rijk als voorzitter, heeft hierbij een belangrijke rol gespeeld.
Interessant was ook het opstellen van een programma van eisen. Uitgangspunt was een combinatie van zero-emissie vervoer én zo min mogelijk verkeersbewegingen. Hierdoor was een simpele oplossing om fietskoeriers in te zetten, geen goede invulling van de eisen. Doordat private partijen zich gecommitteerd hebben aan de uitkomst van de aanbesteding is er extra dynamiek ontstaan. Zij zijn nu voorloper in de Haagse regio. Dank aan alle partijen voor dit vertrouwen.’
Rol van Bereikbaar Haaglanden en Rijnland?
Zeker in het begin van het proces heeft Bereikbaar Haaglanden en Rijnland een rol gespeeld bij het benaderen van marktpartijen. Hun netwerk rondom mobiliteit en stadslogistiek was daarin een goede basis om vertrouwen in elkaar te krijgen om een dergelijk nieuw concept van dienstverlening en mobiliteit uit te gaan voeren.
Meer informatie over de Logistieke Hub Den Haag.