“De ziekenhuiszorg kan verbeterd worden door deze slimmer te organiseren. Meer kennis over zorglogistiek leidt tot kortere wacht- en doorlooptijden en een efficiëntere bedrijfsvoering.” Dit is de overtuiging van Dennis Moeke, lector logistiek aan de Hogeschool Arnhem Nijmegen (HAN).
Het KennisDC Logistiek Gelderland, onderdeel van de HAN, en het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis (CWZ) zijn afgelopen jaar een ‘Learning Community’ gestart op het gebied van zorglogistiek. Om de beoogde kennisverspreiding te bevorderen is dit initiatief vanuit de Human Capital Agenda van de Topsector Logistiek financieel ondersteund.
De valkuilen van de zorglogistiek
Zorglogistiek in het ziekenhuis heeft betrekking op alle processen rond de zorg voor patiënten (patiëntenlogistiek) en de benodigde goederen zoals bedden en hulpmiddelen (goederenlogistiek). Dennis Moeke stelt dat processen in ziekenhuizen in veel gevallen slimmer kunnen worden georganiseerd. De voorbeelden hiervan zijn legio. Zoals een onduidelijke verwijzing van een huisarts en een diagnosetraject waarin dubbelingen in onderzoek plaatsvinden. Maar ook patiënten die geen inspraak hebben op een tijdstip voor een onderzoek. Daarnaast komt het voor dat de planning van de operatiekamer onvoldoende is afgestemd op de beddencapaciteit, waardoor het “hollen of stilstaan” is op de verpleegafdeling. En regelmatig is er sprake van dat patiënten te lang een ziekenhuisbed bezetten omdat de aansluitende thuis- of verpleeghuiszorg nog niet is geregeld.
Moeke: “Verbetering van logistieke processen draagt bij aan de kwaliteit van de zorg en leidt tot betere benutting van de capaciteit. In de meeste ziekenhuizen is een gebrek aan logistieke expertise bij zorgprofessionals. Logisch, verpleegkundigen, medisch specialisten en ondersteuners zijn hier niet in opgeleid. Hun focus ligt nog vaak bij de eigen rol in de behandeling van patiënten, waardoor er te weinig procesgericht wordt gewerkt. Ook de communicatie en samenwerking kunnen verbeteren. Kennis over logistiek blijft vaak beperkt tot enkele management- en staffuncties.”
Steun van de Topsector Logistiek
Het KennisDC Logistiek Gelderland heeft veel energie gestoken in het opbouwen van een relatie met het CWZ. “Dankzij de inzet van de manager bedrijfsvoering van CWZ zijn ook het opleidingscentrum en de afdeling integrale capaciteitsplanning aangehaakt”, vertelt Moeke. “Het kostte veel tijd en doorzettingsvermogen, maar het is ons gelukt om het thema gezamenlijk en gestructureerd op te pakken. Vanuit de Learning Community worden vanaf dit jaar praktijkgerichte innovatieprojecten en trainingen georganiseerd op het gebied van zorglogistiek, afgestemd op de bedrijfsvoering en het opleidingsprogramma van het CWZ.”
Dit jaar start een multidisciplinair project met verpleegkundigen, ondersteuners en medisch specialisten dat erop is gericht de doelmatigheid van de ziekenhuiszorg te verbeteren. Moeke: “Ik geloof niet in training los van de praktijk. Daarom is gekozen voor ‘training on the job’. De projectleden krijgen begeleiding en ondersteuning van onderzoekers, trainers en studenten van de HAN.”
Learning Community
Moeke vindt het een groot pluspunt dat de Learning Community een fysieke plek heeft in het ziekenhuis. Vanuit deze eigen plek werken afstudeerders, stagiaires en studenten die de minor ‘Slim Plannen en Organiseren in de Zorg’ volgen aan hun opdrachten. Drie studenten zijn er al aan de slag. “De Learning Community is ook de plek waar ziekenhuismedewerkers terecht kunnen voor vragen of ideeën over zorglogistiek. Het is daarnaast een ruimte voor kennisuitwisseling. Ik verwacht dat we komende tijd leuke successen kunnen melden”, zegt Moeke.
De Learning Community is niet alleen bestemd voor de huidige zorgverleners, maar ook voor de toekomstige generatie. Studenten verpleegkunde hebben onlangs een workshop zorglogistiek gekregen en dit initiatief wordt op den duur uitgebreid naar andere typen zorgverleners. Moeke: “We denken ook aan werken met koppels studenten logistiek en studenten met een zorgopleiding.”
Via een digitaal platform en live bijeenkomsten kunnen (toekomstige) zorgprofessionals elkaar treffen en inspireren met ideeën en nieuwe kennis op het gebied van zorglogistiek. De Learning Community is ook toegankelijk voor zorgprofessionals van andere ziekenhuizen. In een beveiligd gedeelte van de webomgeving kan meer gevoelige informatie over (eigen) projecten worden gedeeld.
Living Labs
De Learning Community met het CWZ past binnen een bredere ambitie van het KennisDC Logistiek Gelderland. “We willen meer werken met Living Labs. Dit zijn zowel fysieke locaties als een aanpak waarin gebruikers, kennisinstellingen, publieke en private organisaties gezamenlijk multidisciplinair onderzoek doen. Living Labs bieden ruimte voor experiment en innovatie in een real-life context. Zo verbinden we leren, werken en innoveren.”
Uitdaging
En dan is er nog het ambassadeurswerk van lector Moeke binnen de logistieke sector. “In de logistiek is dit vakgebied nog een ondergeschoven kindje, met veelal de nadruk op goederenlogistiek. Terwijl de ‘klantreis’ van de patiënt en het behandeltraject, veel meer aandacht verdienen. Bovendien bevindt de patiënt zich in een sterk afhankelijke positie en is daarmee een heel bijzonder type klant. Juist dat maakt de zorglogistiek zo bijzonder interessant”, zegt Moeke. Daarnaast biedt de zorg een grote uitdaging voor logistieke professionals, stelt hij. “Want er is nog veel te verbeteren in de logistieke processen rond de ziekenhuiszorg”.
Meer weten over zorglogistiek? Neem contact op met Richard Westerman van de HAN.
Meer informatie over zorglogistiek onderzoek
Meer informatie over de Learning Community met het CWZ