Jaarlijks verwerken Nederlandse afvalenergiecentrales (AEC’s) zo’n 7,5 miljoen ton reststromen, waarvan 2,4 miljoen huishoudelijke reststromen. Het afvaltransport gebeurt voor een groot deel nog altijd over de weg. Verrassend, want afvaltransport over water vormt een bewezen duurzamer alternatief en heeft een positief effect op de bereikbaarheid van Nederland. In opdracht van Topsector Logistiek heeft Movares de Wegwijzer Afvaltransport over water opgesteld. Het doel van de wegwijzer is simpel: gemeenten, binnenvaart en bedrijven concrete handvatten bieden om te kiezen voor een duurzame en efficiënte methode voor het vervoer van huishoudelijke reststromen..
Het vervoeren van huishoudelijke reststromen over water is beter voor het milieu én voor de bereikbaarheid van Nederland. Eén binnenvaartschip vervangt namelijk 12 tot 100 ritten van vrachtwagens. Daarnaast is de CO2-emissie per tonkilometer van een binnenvaartschip 30%-40% lager dan dat van een vrachtwagen. Bij de inzet van binnenvaartschepen met duurzame aandrijflijnen wordt de reductie van CO2-emissie nog groter, namelijk circa 65%. Het stimuleren van de modal shift van vrachtwagen naar binnenvaartschip kan een significante bijdrage leveren aan het behalen van de klimaatdoelen 2030.
Gemeenten als ketenregisseur
Het vervoer van reststromen wordt primair aangestuurd door gemeenten of gemeentelijke samenwerkingsverbanden. Zij hebben in hun rol als “ketenregisseur” de mogelijkheid om de vervoerskeuze op de langere termijn te beïnvloeden. In de Wegwijzer is een aantal tips opgenomen die gemeenten helpen om het vervoer van afval met verschillende modaliteiten uit te voeren.
De adviezen
Allereerst is het advies om na te gaan welke plannen er zijn op het gebied van bereikbaarheid, CO2-uitstoot, congestie en leefbaarheid in een gemeente. Daarnaast is het van groot belang om in kaart te brengen wat er bereikt wordt als huishoudelijk restafval over water wordt vervoerd. Gemeente Den Haag bijvoorbeeld vervoert al jaren huishoudelijk afval via water omdat het duurzamer is en drukte op de weg scheelt. Het advies is ook om een goed beeld te krijgen van wie welke verantwoordelijkheid heeft en waar besluiten worden genomen, zowel binnen de organisatie als in de keten, om het concept te laten slagen. Om de besluitvorming te versnellen staat een aantal praktische vragen in de Wegwijzer.
Tenslotte is het advies samen te werken met meerdere partijen om te komen tot een uniforme oplossing die breder kan worden ingezet dan alleen de desbetreffende gemeente. Dit leidt tot schaalvoordelen waardoor de totale maatschappelijke impact lager is en de oplossing goedkoper wordt voor gemeenten. Ook wordt afhankelijkheid van één leverancier voorkomen en versnelt dit de mogelijkheden voor innovatie doordat meerdere partijen de geleerde lessen met elkaar delen en niet iedereen het wiel opnieuw hoeft uit te vinden.
De complete Wegwijzer Afvaltransport over water is hier te downloaden: