De voortgang van bouw- en infraprojecten staat onder druk door de aangescherpte wet- en regelgeving, die de uitstoot van CO2, stikstof en fijnstof aan banden legt. Topsector Logistiek zoekt daarom in het programma Mobiele Werktuigen en Bouwlogistiek naar praktische oplossingen die invulling geven aan Schoon en Emissieloos Bouwen. Programmamanager Niels Veenman: “Oplossingen als de Emissievoorspeller en het delen van (emissie)data helpen bedrijven echt verder.”
Uitstoot verminderen in de bouw
“De wetgeving van Nederland en de EU die erop is gericht om de uitstoot van stikstof, CO₂ en fijnstof te verminderen, heeft direct impact op de bouw- en infrasector”, ervaart Niels Veenman, programmamanager bij Topsector Logistiek. “Om bedrijven te ondersteunen, werkt Schoon en Emissieloos Bouwen (SEB) daarom aan een gezamenlijke aanpak om de uitstoot te verlagen, waarbij Topsector Logistiek zich bezighoudt met Mobiele Werktuigen en Bouwlogistiek. In vijf Living Labs onderzoeken en toetsen we innovaties en verduurzamingsactiviteiten, om praktijkervaring op te doen en kennisontwikkeling en opschaling te bevorderen.”
Uiteenlopende thema’s
“De verduurzaming van de bouw is een belangrijk onderwerp. Het is mooi dat ik binnen dit programma kan bijdragen aan een thema dat van maatschappelijk belang is. Schoon en emissieloos bouwen is heel breed, dus in de Living Labs komen heel uiteenlopende thema’s aan bod. Van een datalab en een heel grootscheeps emissiemeetprogramma met ruim 400 machines en mobiele werktuigen van aannemers, bouw- en verhuurbedrijven, tot gebiedsgerichte aanpak en elektrificatie. Dat maakt mijn werk ook zo interessant.
Sinds enige tijd krijgt ook het thema veiligheid een steeds belangrijkere rol. De transitie naar zero-emissie bouwen is nog relatief jong en het gebruik van bijvoorbeeld elektrische mobiele werktuigen en waterstofaggregaten op de bouwplaats brengen zeker risico’s met zich mee. Net als data delen, wat ook kan bijdragen aan uitstootreductie. Door onzekerheden en twijfels weg te nemen en duidelijkheid te creëren, willen we de vaart in de transitie houden. We brengen daarom voor alle thema’s in kaart wat er nodig is om veilig emissieloos te kunnen bouwen.”
Meerwaarde
“Ieder Living Lab heeft zijn eigen Living Lab manager en als programmamanager Living Labs is het mijn taak om alle kikkers in de kruiwagen te houden. Ik ben de buffer tussen de overall programmamanager en de Living Lab managers, en hun sparringpartner. Ik zorg dat ze de relevante informatie ontvangen om projectvoorstellen te kunnen opstellen en denk mee over de praktische uitvoerbaarheid daarvan. We bespreken ook wat wel en niet lekker loopt. Of overal aan gedacht is. Of ik breng ze bijvoorbeeld in contact met iemand die ervaring heeft met de materie en ze wellicht verder kan helpen. Daarnaast zorg ik ervoor dat de Living Lab managers op de hoogte zijn van elkaars projecten, zodat ze elkaar weten te vinden en er ook sprake is van kruisbestuiving. Zo zorgen we voor nog meer meerwaarde.”
Oplossingen die echt worden gebruikt
“De grootste meerwaarde van Topsector Logistiek en van dit programma is dat we ook echt die laatste stap zetten. Het blijft niet bij een onderzoeksrapport, we geven er gevolg aan. We komen met oplossingen en geven er dan nóg een slinger aan, door de oplossingen te testen in de praktijk en in overleg met bedrijven en instanties als TNO te finetunen, totdat er iets staat dat écht werkt. Daarna zorgen we dat zoveel mogelijk bedrijven op de hoogte zijn van die oplossing, zodat het echt in de markt wordt gebruikt. De Emissievoorspeller is daar een mooi voorbeeld van. Dat hebben we vanaf nul opgebouwd en wordt nu binnen KWS gepresenteerd als ‘dé tool om emissies inzichtelijk te krijgen’. Ook bij het delen van (emissie)data, hebben we de lat hoog liggen. Door het toepassen van de Basis Data Infrastructuur zetten we momenteel een netwerk op binnen de bouw waarbinnen alle betrokkenen op een veilige manier relevante data met elkaar kunnen delen. We hebben echt de ambitie daar de standaard van te maken, voor samenwerkende ketenpartijen die veilig en betrouwbaar data willen delen. Aannemer Heijmans en vervoerder Millenaar & van Schaik hebben daar al flinke stappen in gezet en zijn beiden positief. Heijmans geeft zelfs aan dat dit hun leven in alle opzichten makkelijker maakt.”
Maximaal benutten
“Dit programma loopt nog tot eind 2026. Mijn streven is om in de tijd die ons nog rest zoveel mogelijk oplossingen te realiseren die ook daadwerkelijk op de bouwplaats worden gebruikt. We hebben nog wel even, dus we kunnen echt nog dingen neerzetten, maar tegelijkertijd is de tijd ook maar beperkt. Ik wil er het maximale uithalen.”
Je kan ook contact opnemen met Niels Veenman via: niels.veenman@TopsectorLogistiek.nl.
* Het programma Mobiele Werktuigen en Bouwlogistiek van Topsector Logistiek is een van de programma’s van het Kennis- en Opschalingsprogramma (KOP), dat valt onder de paraplu Schoon en Emissieloos Bouwen (SEB). TKI Dinalog is hierbij verantwoordelijk voor het onderzoek, terwijl Connekt/Topsector Logistiek de implementatie en opschaling verzorgt.
De projecten van het programma Mobiele Werktuigen en Bouwlogistiek zijn allemaal geschaard onder EACH, waarbij de letters van EACH staan voor de focus van de verschillende activiteiten. Op de Kennisbouwplaats vind je de belangrijkste geleerde lessen uit de Living Labs en tools die je helpen bij de transitie naar emissieloos bouwen. Het programma loopt tot eind 2026.
