Hoewel het thema van Logistiekdag 2022, georganiseerd door Management Producties, ‘fit for the green future’ is, staat de dag ook voor een groot deel in het teken van de oorlog in Oekraïne. Tijdens het welkomstwoord verschijnt de Oekraïense vlag op het scherm, samen met een vermelding van Giro 555.
Van cruciaal belang
Dagvoorzitter Albert Veenstra van TKI Dinalog geeft aan dat er vanwege de oorlog verschillende verladers en dienstverleners af hebben gezegd en dat de impact van de oorlog op vele fronten voelbaar is. Het is in dit soort tijden volgens Veenstra belangrijk om te praten over het ‘cruciale belang van logistiek en niet alleen in oorlogssituaties’.
Fit for the green future
Op evenementenlocatie Lumen in Zwolle hebben ongeveer 120 logistici zich verzameld om met elkaar te praten, en te luisteren naar sprekers, over onderwerpen als energietransitie en circulariteit.
Fit for 55
Niet alle sprekers kunnen fysiek aanwezig zijn. Zo wordt Europarlementariër Carolina Nagtegaal ingebeld vanuit Straatsburg om over het thema te praten: “Onze prioriteit op dit moment is, naast de oorlog, het vergroeningspakket ‘Fit for 55’.” Het is tijd dat de infrastructuur voor duurzame brandstoffen goed wordt geregeld in Europa vindt Nagtegaal. In Nederland is er volgens haar inmiddels een goede laadinfrastructuur aangelegd, maar zijn er bijvoorbeeld in Polen of Bulgarije nog nauwelijks laadpalen te vinden.
Transitie meenemen in plannen
Het is volgens Nagtegaal zaak dat de energietransitie in de plannen van alle landen wordt meegenomen en dat er in geïnvesteerd wordt. “Door situaties in Europa, zoals de coronacrisis en de oorlog worden we gedwongen richting een energietransitie. Bedrijven moeten zelf een investeringsslag maken, maar fondsen moeten daarbij helpen. Financiële support van Europa is daarbij nodig, om investering en infrastructuur met elkaar te verbinden”, concludeert Nagtegaal.
Versnelde energietransitie
Ook Astrid Buijssen van Topsector logistiek hoopt dat de situatie in Oekraïne de energietransitie versnelt: “Never waste a good crisis”. Maar volgens haar staan korte termijnoplossingen onder druk.
Reshoring
Vanuit de zaal komt een vraag over reshoring en wanneer de urgentie het over neemt en we met z’n allen inzien dat het anders moet. Jan Fransoo, hoogleraar Operations en Logistiek Management aan de universiteit van Tilburg antwoordt: “Je kunt de eindassemblage wel terug naar huis halen, maar als de suppliers nog aan de andere kant van de wereld zitten, dan verandert er weinig. De prijzen zullen eerder stijgen dan dat gebeurt. Bedrijven kunnen hun keten niet overnight omgooien.”
Kennis is verdwenen
Het duurt volgens Fransoo zo’n vijftien jaar om een supply base te verplaatsen. Maar daar is niet iedereen het mee eens. Volgens anderen kan dat sneller als de noodzaak en de druk is er. Er is volgens Fransoo veel kennis verdwenen uit Europa, wat ook een belangrijke rol speelt. “We hebben elkaar wereldwijd nodig en er is een bepaald beeld van maakbaarheid wat mijns inziens niet haalbaar is. Om dat mogelijk te maken zou je een stap terug moeten zetten in welvaart”, aldus Fransoo.
Crises zorgen voor verstoringen
De coronacrisis en de oorlog in Oekraïne zorgen voor verstoringen en verschuivingen in de supply chain. Het vervoer per spoor is de afgelopen twee jaar verdubbeld zegt Fransoo en in de luchtvaart is er twintig procent capaciteitsverlies, omdat de vliegtuigen wegens de sancties tegen Rusland moeten omvliegen.
Boost voor modal shift
Zorgt het chauffeurstekort door de verschillende crises voor een modal shift boost vraagt iemand in het publiek zich af? Vervoerders weten het volgens Buijssen ook niet meer, maar de huidige situatie dwingt ons volgens haar om te kijken naar een andere inrichting van de ketens.
“Dan zijn we straks de volgende Tata Steel”
Fransoo wil daar nog wat aan toevoegen: “Als we in de transport en logistieke sector afhankelijk zijn van Oekraïense chauffeurs, die we alleen tegen Oekraïense salarissen kunnen betalen, dan hebben we misschien wel een groter probleem. We praten over dat we logistiek allemaal nodig hebben en dat is natuurlijk ook zo, maar tegelijkertijd hebben we heel veel medewerkers in dienst die onderbetaald worden, in de warehouses en onder de chauffeurs en we hebben een enorme discussie over ruimte beslag. Ik denk dat als we als sector niet zelf meer de leiding nemen om aan te geven waar we naar toe willen en waar we over tien jaar willen staan, dan wordt dat ingehaald en zijn we straks de volgende Tata steel. Die fundamentele discussie moet mijn inziens gevoerd worden.”