Onlangs heeft de Topsector Logistiek de nieuwste Outlook Stadslogistiek gepubliceerd. In deze Outlook is gekeken naar de stadslogistieke uitdagingen in vijf verschillende typen wijken. Deze inzichten helpen bij het inrichten of herontwikkeling van verschillende gebieden. De Handreiking duurzame gebiedsontwikkeling en logistiek biedt vervolgens weer inspiratie om de werelden van logistiek en gebiedsontwikkeling samen te brengen. Om de discussie over het inrichten van de (binnen)steden goed geïnformeerd te kunnen voeren, is objectieve data nodig over het huidige gebruik van de binnenstad. Daarom is op initiatief van Topsector Logistiek het gebruik van de binnenstad geïnventariseerd. In samenwerking met de gemeente Zwolle hebben we deze binnenstad als pilot-gebied genomen. Ook met het doel om de effecten van de invoering van de zero emissie zone in 2025 te kunnen volgen.
De inventarisatie richt zich op logistiek verkeer en op andere gebruikersgroepen in de binnenstad. Zo is onder andere gekeken naar fiets- en voetgangersstromen, fietsparkeren en laad- en losactiviteiten. Het onderzoek is bedoeld om een integraal beeld te geven, waarbij centraal staat hoe verschillende groepen de binnenstad gebruiken en hoe deze groepen zich tot elkaar verhouden in de openbare ruimte. Daarbij is nadrukkelijk gekeken naar de dynamieken (hoe is de aanwezigheid van gebruikers in de binnenstad op verschillende momenten van de week en van de dag?) en naar het ruimtegebruik (wat zijn de focuspunten van verschillende gebruikers, waar komen verschillende gebruikers samen en waar kan dat mogelijk tot conflicten leiden?).
Naast een analyse van verschillende gebruikersgroepen in de binnenstad van Zwolle, zoomt het onderzoek in op hoe gebruikersgroepen samenkomen in vijf type gebieden in de binnenstad van Zwolle: de hoofdwinkelstraat, de entree van de binnenstad, de entree van het voetgangersgebied, het horecagebied en een woonstraat. Dit zijn type gebieden die ook in veel andere steden voorkomen. Daarmee zijn de inzichten die in Zwolle zijn opgedaan ook herkenbaar voor veel andere Nederlandse binnensteden.
Belang van verscheidenheid aan data
De waarde van dit onderzoek ligt erin dat het meerdere methoden van dataverzameling combineert (gericht op: aanwezigheid type voertuigen, drukte op routes, laad- en losacties, aanwezigheid van fietsers en voetgangers, ongevallen). Zo ontstaat er een rijker beeld. Dit is ook van belang wanneer je effecten van maatregelen in de binnenstad wilt bepalen, bijvoorbeeld de effecten van invoering van zero-emissiezones. Een belangrijke geleerde les uit dit onderzoek is dat een gemeente zich niet blind moet staren op één type effect, één type gebruiker en één type dataset. Daarvoor zijn er teveel relaties tussen diverse gebruikers. Tijdens de inventarisatie zijn veel verschillende databronnen gebruikt, aangevuld met tellingen op straat.
Lessen voor de gemeente Zwolle
De gemeente Zwolle heeft een actieve rol gespeeld bij het onderzoek, door onder andere data beschikbaar te stellen en mee te denken over wenselijke inzichten. De gemeente Zwolle neemt in ieder geval vier lessen mee uit het onderzoek:
- De gemeente wil datagedreven werken verdere invulling geven en het verzamelen van data over het gebruik van de stad structureler verankeren in de organisatie. Een concreet monitoringsplan moet de doelstellingen en maatregelen van de gemeente helder verbinden met beschikbare en aanvullend in te winnen data. Zeker bij de invoering van de zero-emissiezone vindt de gemeente het belangrijk om zicht te hebben op de effecten.
- Het systeem van camera’s dat nu bij de ingangen van de binnenstad het verkeer registreert werkt nog suboptimaal. Zo is er een matige registratie van het uitgaande verkeer, zodat er slecht zicht is op rijroutes en verblijfstijd. Zwolle gaat dit verbeteren.
- Het is een grote wens van de gemeente om voetgangers en fietsers in de binnenstad beter in beeld te krijgen. Met dit onderzoek is een begin gemaakt met de invulling van deze behoefte. De gemeente Zwolle wil dit graag vervolgen.
- Het ontwikkelde dashboard met de data is waardevol. Zo kan elk project beschikken over dezelfde data en zelf benodigde analyses doen. Dit helpt bij de uitvoering van het ontwikkelprogramma Stadshart.
Dashboard voor detailinzichten
Naast de rapportage over het onderzoek is ook het dashboard met de data beschikbaar. Dit biedt de mogelijkheid om zelf door de verzamelde data te gaan. Wilt u als gemeente meer weten over de werkwijze en het dashboard, klik dan hier.