Stikstof meten versnelt bouwopgave
Geplaatst op 30 oktober 2025Opdrachtgevers vragen steeds vaker om een voorspelling van de stikstofuitstoot van een bouw- of infraproject. De input voor de rekenmethodes waarmee zo’n voorspelling wordt gemaakt, bestaat echter uit verschillende aannames, omdat gemeten data van mobiele werktuigen vaak beperkt voorhanden zijn bij gebruikers. Het blijft daardoor onduidelijk hoe hoog de uitstoot in de praktijk is. Door sensoren te plaatsen op de motor en uitlaat van bouwmachines wordt zichtbaar wat de daadwerkelijke stikstofuitstoot in de praktijk is. Zo kunnen bewuste keuzes over de inzet van mobiele werktuigen worden gemaakt, die de bouwopgave versnellen.

Eén voorbeeld: hydraulische rupsgraafmachine
Emissiemetingen aan een hydraulische rupsgraafmachine laten zien dat de gemeten stikstofuitstoot in de praktijk, voor deze specifieke machine en inzet, ruim 80% lager ligt dan de voorspelling volgens een veel gebruikte rekenmethode.De machine stoot in de praktijk weinig uit dankzij een goed werkende emissiereductie en voldoende motorbelasting. Als je echter rekent met 6% AdBlue, ga je uit van een SCR-systeem dat niet optimaal werkt, bijvoorbeeld door een te lage motorbelasting

NB: het gaat hier om de metingen van één machine. Andere machines stoten misschien meer of minder uit ten opzichte van de stikstofberekening. De emissies in de praktijk zijn in sterke mate afhankelijk van de inzet van een machine. De emissies in de praktijk zijn doorgaans laag als de motor voldoende belast wordt tijdens de inzet. Zo leidt bijvoorbeeld langdurig stationair draaien tot verhoogde NOx-emissies.
Gevalideerde meetgegevens
Op dit moment worden honderden machines in de praktijk gemeten met diverse sensoren, waarvan tientallen ook met een NOx-sensor in de uitlaat. De resultaten die beschikbaar komen worden door TNO geverifieerd. Zodra dat is gebeurd, worden kunnen de gegevens als input worden gebruikt voor de Emissievoorspeller en op de Kennisbouwplaats gedeeld. Op basis van dit grootschalige meetprogramma krijgen we een verbeterd beeld van de werkelijke uitstoot van mobiele werktuigen in Nederland.
Praktische gids om zélf stikstofuitstoot te meten
Topsector Logistiek en TNO ontwikkelen momenteel een handleiding om de NOx-emissies van mobiele werktuigen in de praktijk te meten. Hiermee kan de echte uitstoot in stikstofberekeningen worden toegepast. De handleiding is geschikt voor álle soorten bedrijven: van mkb’ers tot grote bedrijven.
Zodra de handleiding klaar is, wordt deze op de Kennisbouwplaats gedeeld.
