Het goederenvervoer over water is fors afgenomen door de coronacrisis. Dat blijkt uit interviews met 25 Nederlandse binnenvaartverladers die zijn gehouden in april en mei 2020. De binnenvaart verloor al terrein in het vervoer van minerale brandstoffen, maar door de coronacrisis is dit veel erger geworden. Toch zijn Nederlandse verladers overwegend positief gestemd over het verloop van de coronacrisis. De gevolgen zijn weliswaar hard en ingrijpend op de korte termijn, maar noodzakelijke leveringen gaan gewoon door en kunnen blijven plaatsvinden.
Het hardst getroffen zijn de automotive industrie, de energiesector, olie- en gasindustrie, de voedingsmiddelenindustrie (zakelijke markt), de textielindustrie en de retailsector. Minder hard getroffen is de bouwsector, met name de grond, weg en waterbouw (GWW). Met uitzondering van tankopslagbedrijven zijn er geen andere sectoren, gelieerd aan de binnenvaart, die hebben geprofiteerd.
Business as usual na coronacrisis
Verladers en vervoerders spelen in op de gevolgen van de coronacrisis. De nieuwbouworder portefeuille bij scheepswerven is vrijwel geheel opgedroogd en begin dit jaar is afscheid genomen van een deel van de flexibele schil van binnenvaartondernemers. De grootste zorg bij verladers is het ontbreken van een duidelijk perspectief op het verdere verloop van de lockdown en de economische gevolgen. Het is lastig omdat de lockdown verschilt per land en leveringen hierdoor niet goed op elkaar aansluiten. Veel verladers hebben maatregelen getroffen en produceren nu op voorraad, in afwachting van het versoepelen van de lockdown.
Desondanks beschouwen de gesproken bedrijven 2020 als een verloren jaar. Echt herstel wordt pas in 2021 weer verwacht. Geen enkel bedrijf verwacht verregaande gevolgen voor het eigen functioneren. De energie- of voedselvoorziening komen niet in gevaar. “Het wordt uiteindelijk weer business as usual”, zo is de verwachting.
Lering trekken uit lockdown
Verladers hebben lering getrokken uit de lockdown: dat het goed mogelijk is meer thuis op afstand te werken en dat reizen en vliegen minder noodzakelijk zijn. Verladers hopen dat de coronacrisis aanleiding vormt voor een push aan de energietransitie en de digitalisering van het transport. Veel duurzaamheidsprojecten liggen nu even stil, maar de wens om juist tijdens deze crisis te investeren in de economie wordt breed gedeeld. Verder is er grote behoefte aan wetgeving die digitale uitwisseling van vervoersdocumenten rechtsgeldig maakt, waar nu nog fysieke overdracht plaatsvindt.
Vervolg op eerder onderzoek
Deze interviewronde is een vervolg op de interviews met verladers die Royal HaskoningDHV in 2019 hield in opdracht van de Topsector Logistiek. Er zijn diverse signalen dat de positie van de binnenvaart verder onder druk komt te staan door de coronacrisis. Met dit onderzoek is nagegaan of de conclusies uit het eerdere rapport bijgesteld moeten worden.